CD-recensie
© Aart van der Wal, juni 2005
Grieg: Strijkkwartet in g, op. 27.
Johansen: Strijkkwartet op. 35.
Röntgen: Quartettino in a.
Matangi Quartet.
Challenge Classics CC72137 • 65' •
Het Matangi Quartet bestaat niet uit vier jonge mensen (Daniel Torrico Menacho en Maria-Paula Majoor, viool; Karsten Kleijer, altviool; Nander Cirkel, cello) die op weg zijn naar het concertpodium, want ze zijn in ons vaderlandse muziekleven intussen een bekende verschijning in zowel de kleine als de grote zalen. In 2002 behaalde het ensemble twee prijzen, de Kamermuziekprijs Almere en de Kersjes van de Groenekan Prijs.
De eerste cd met de veelzeggende titel Première werd al snel gevolgd door een single-cd, Bats from Hell, gewijd aan een aan het Matangi Kwartet opgedragen nieuwe compositie van Chiel Meijering onder dezelfde titel. Het kwartet heeft een breed concertrepertoire dat reikt van Haydn tot eigentijdse componisten. Maar ook buiten het 'serieuze' veld zijn ze te vinden, waaronder ook met de cabaretier Herman van Veen.
Het programma op deze cd is zorgvuldig gekozen en bepaald niet alledaags. De Noorse componist Edvar Grieg (1843-1907) en zijn Nederlandse collega Julius Röntgen (1855-1932) kenden elkaar goed en uit een verblijf van de Noorse componist ten huize van Röntgen groeide een intense vriendschap. Grieg schonk Röntgen niet alleen een Bechstein, maar hij droeg ook Lyrische stukken op. 54 aan hem op. Na Griegs overlijden voltooide Röntgen nog diens Tweede strijkkwartet en schreef Röntgen een boek over de Noor, waarin onder andere de briefwisseling tussen beide componisten werd opgenomen.
De componist, recensent, musicoloog en auteur David Monrad Johansen (1888-1974) schreef een uitvoerige biografie over Grieg en van zijn drie strijkkwartetten is het eerste, een jeugdwerk, verloren gegaan terwijl het derde onvoltooid bleef. Röntgen heeft zich ook om dit laatste kwartet bekommerd en het in de stijl van Grieg willen voltooien.
Het kwartet houdt een warm en vurig pleidooi voor deze muziek en doet dat met een internationale allure. Je hoort al direct dat het geen gelegenheidsensemble is maar een hecht team dat deze drie zeer lastige werken eerst tot in alle hoeken heeft verkend alvorens er mee naar de Lutherse Kerk in Gouda te trekken om daar de opname te maken. Toonvorming en samenspel, klankbalans en uitwerking van de ritmische en dynamische contouren zijn van hoog niveau en is er alle aandacht voor interpretatieve finesse.
Deze cd bevat van de eerste tot de laatste noot schitterende muziek die met hart en ziel en in grote stijl wordt vertolkt. Het ene hoogtepunt wordt aan het andere geregen, maar als u eerst wilt proeven kunt u eigenlijk niet beter doen dan het slotdeel (agitato) van Johansens op. 35 beluisteren. De prachtige opname werd gemaakt door Jochem Geene van Studio van Schuppen in Veenendaal. Hij maakte ook de eerder door mij besproken, zeer geslaagde opname met het Devich Trio van o.a. Dvořák s Dumky Trio.