Locatelli: Introduzione teatrale op. 4 nr. 1, 4 en 5 - Concerto op. 4 nr. 9 - Concerto op. 7 nr. 6 (Pianto d'Arianne) - Concerto a cinque op. 1 nr. 8 - Menuet (voor orgel).

Margaret Faultless (viool, op. 7 nr. 6), The Amsterdam Baroque Orchestra o.l.v. Ton Koopman (klavecimbel en orgel).

Challenge Classics CC72134 • 63' •

www.challenge.nl

---

Was Pietro Locatelli nu een Italiaanse Amsterdammer of een Amsterdamse Italiaan? Hij werd in ieder geval 3 september 1695 in het Italiaanse Bergamo geboren en overleed in Amsterdam op 30 maart 1764. Hij was de voorloper van de virtuoze vioolstijl die later door Paganini (1782-1840) nog verder werd ontwikkeld.

Toen Locatelli zich in 1729 in Amsterdam vestigde (andere bronnen menen dat dit reeds rond 1721 was en dat hij al spoedig daarna vanuit onze hoofdstad vele Europese reizen ondernam) was deze niet van bravoure gespeende violist en componist een waar meester op zijn instrument, kon hij als geen ander heel goed op twee snaren tegelijk spelen en experimenteerde hij met allerlei stemmingen om daarmee speciale effecten te bereiken. Dat zou doen vermoeden dat de Italiaan uitsluitend op virtuositeit uit was en dat bij hem de techniek hoger in het vaandel stond dan de muzikale inhoud. Wie echter naar de op deze cd samengebrachte concerten luistert komt echter al snel tot andere gedachten, want hierin worden ernstige tonen aangestreken en valt er van de alleen maar op technische hoogstandjes beluste muzikale losbol niets te merken.

Hoe geraakte Locatelli eigenlijk in Amsterdam verzeild? Er was hier geen hof dat musici zocht en er waren evenmin weldoeners die in Locatelli's staat van dienst als musicus waren geïnteresseerd. Hij had hier geen leerlingen en van publieke optredens is niets bekend. Wel trad hij op tijdens besloten concerten die door de 'hogere kringen' werden georganiseerd, maar hij zorgde er dan wel voor dat beroepsmusici niet werden uitgenodigd. Zijn kunst moest zijn kunst blijven, vond hij, en hij wilde zeker geen pottenkijkers bij zijn virtuoze hoogstandjes. Imitatie lag immers op de loer! Die geheimzinnigheid versterkte de twijfel dat Locatelli helemaal niet zo'n virtuoos was als hij deed voorkomen, maar zijn vioolconcerten op. 3 (De kunst van de viool) laten er geen enkel misverstand over bestaan dat ze voor de meeste van Locatelli's tijdgenoten, zo niet alle, technisch niet uitvoerbaar waren.

Locatelli kwam in Amsterdam aan de kost door de verkoop van bladmuziek en boeken. Hij was bovendien een verwoed verzamelaar van kunstboeken en moet er vele in de loop der tijd hebben gekocht, want hij liet een zeer indrukwekkende bibliotheek na. Hij verkocht in heel Europa grote aantallen eigen composities en alles bij alles genomen leefde Locatelli door al die activiteiten in materiële welstand.

Koopman en zijn ensemble laten er geen enkele twijfel over bestaan: dit is muziek die gehoord moet worden. De waarlijk fonkelende concertante partijen (Margaret Faultless en Alida Schat, viool; Katherine McGillivray, altviool; Jonathan Manson, cello) worden even schitterend gespeeld, met nog een apart compliment voor de bijdrage van de luitist, Mike Fentross. En dan is er de virtuoos gespeelde solopartij van de violiste Margaret Faultless (ze doet haar naam alle eer aan!) in het concert op. 7 nr. 6, met als door merg en been gaand hoogtepunt de klagende, eenzame viooltoon die de treurende Arianne uitbeeldt.

De opnamelocatie is weer bekend terrein, de Waalse Kerk in Amsterdam. Het opnameteam trouwens ook, met Adriaan Verstijnen aan de knoppen en Tini Mathot als de producer. Zij zetten hun handtekening onder een goed gearticuleerde opname die de strijkers in een helder licht plaatst. Het lijkt me trouwens zeer dankbaar werk met vertolkers van dit niveau.

Dus wie denkt al genoeg barokmuziek gehoord te hebben wacht nu toch wel een érg bijzondere en bovenal plezierige verrassing. In het cd-boekje is de toelichting ook in het Nederlands afgedrukt.