CD-recensie

© Aart van der Wal, september 2016

Sinds mijn interview met Nicholas Angelich in maart 2010 is zijn kunstenaarschap nog aanzienlijk gerijpt. Hij was in technisch opzicht al een grootmeester op zijn instrument, maar de artistieke invulling is in de loop der jaren naar een hoger niveau verschoven, zowel in het solorepertoire als in de soloconcerten en de kamermuziek. Hij heeft zich op al die terreinen weten te scharen bij de absolute wereldtop en zijn nieuwste cd onderstreept dat. Zijn Liszt getuigt van een verbluffend structureel inzicht, zijn Schumann is een voortdurend betoverend spel van klankkleuren en stemmingsbeelden, zijn Chopin is een en al raffinement en afwisselend jolig en dichterlijk. Dit is charismatisch pianospel waarvan zoveel levenskracht en vreugde afstraalt dat het een ronduit bedwelmende uitwerking heeft. Romantische pianomuziek ten voeten uit, romantisch vertolkt, grensverleggend ook, maar het vraagt nogal wat om het ook als zodanig voor het voetlicht te brengen. Schumanns Kreisleriana mag als schoolvoorbeeld dienen voor Angelich' grootse pianostijl. De door Schumann met ongekende muzikale inventiviteit neergezette rusteloze en gepassioneerde, bij vlagen demonische karakters van E.T.A. Hoffmanns niet werkelijk bestaande alter ego, de 'Kapellmeister' Johannes Kreisler, wordt door Angelich visionair neergezet, in een woelende zee waarin de protagonist voor altijd op zoek lijkt naar een beschut onderkomen. Die veilige haven zonder welke de kunstenaar niet kan bestaan. Ook het spirituele, het fantastische en het spookachtige zijn bij Angelich in voortreffelijke handen. Hij evenaart in de expressie van de verbeelding Radu Lupu (Decca), mijn favoriet. Liszts Sonate (met Schumanns Fantasie in C als zijn inspiratiebron) heeft misschien niet de 'vuurkracht' van de toen nog piepjonge Martha Argerich in haar debuut bij Deutsche Grammophon (in de 'goede oude tijd' had door de extreme groefmodulaties zowel de elpee als het pickup-element het zwaar te verduren!), maar er is wel een overweldigend aura van grootsheid en monumentaliteit. Dit is, in Liszts eigen woorden, 'grandioso'. Het prille begin, het voorgeschreven tempo is Lento assai, is ook exact dat: het verschijnt uit het zwarte niets, bijna sinister, vervolgens ingehouden, met iedere noot zijn volle waarde. Angelich legt de structuur van de gehele sonate kristalhelder bloot, de motieven groeien volkomen organisch en harmonisch uit tot thema's, de thema's tot panoramische transities en toch blijven dankzij Angelichs meesterhand bij alle turbulentie en lyriek de atomen van Liszt gerangschikt in hun eigen kristal. Een van de grote winstpunten zijn de perfect getimede tempi met daarin verweven de rubati en accelerandi. Het stretto is bij Angelich even meesterlijk gedoseerd. Hij demonstreert met zijn fonkelende spel niet de kunst van de platte virtuositeit maar het wonder van de expressieve expansie dat de toehoorder onder de handen van Angelich mag meebeleven. De overstap naar de twee études van Chopin (Liszt: "Schumann hat einen langen Atem, aber Chopin hat mehr Größe") is niet minder geslaagd. Ze passen naadloos in de 'dedications' waaraan de cd zijn titel ontleent: Chopin aan Liszt, Liszt aan Schumann en Schumann aan Chopin. De schitterende opname rondt dit fenomenale recital af.

index