CD-recensie
© Aart van der Wal, oktober 2016
Johann Georg Linike - MortoriumConcert in F (voor 2 hobo's, viool obligato, strijkers en b.c.) - Sonate in g (voor viool, hobo en b.c.) - Sonate à 3 in Bes (voor hobo, fagot en b.c.) - Sonate à 5 in Es (Mortorium) (voor trompet, hobo, fluit, viool en b.c.) - Sonate in F (voor hobo en b.c.) - Sonate à 3 in D (voor fluit, hobo en b.c.) - Sonate à 3 in G (voor 2 hobo's en b.c.) - Concert in Bes (voor hobo, strijkers en b.c.) Concerto Royal Köln Opname: juni 2015, Alte Kirche auf dem Reymelsberg, Langerwehle (D) Musicaphon M 56972 • 65' • (sacd) + bonus-sacd (zie tekst) |  |
Van de Duitse componist Johann Georg Linike (ca. 1680-1762), een tijdgenoot van Johann Sebastian Bach, weet ik vrijwel niets (de biografie van Frauke Rauterberg is mij nooit onder ogen gekomen, een omissie die ik uiteraard op mijn eigen conto mag schrijven). En dus heb ik geprobeerd om op het internet enige relevante informatie te vergaren. Ook Wikipedia is nogal karig met de informatievoorziening. Het cd-boekje geeft wel iets meer uitsluitsel, maar de meeste aandacht gaat toch uit naar de muziek.
Linike stamt uit een muzikaal gezin uit de Mark Brandenburg en was een leerling van de componist en muziektheoreticus Johann Theile in Berlijn. Tijdens de treurplechtigheden van de koningin Sophie Charlotte van Hannover trad hij als violist op. Tot 1713 was hij tweede kapelmeester van de muziekkapel aan het hof in Berlijn. Toen Frederik Willem I van Pruisen tot koning van Pruisen werd gekroond, verdween de hofkapel in 1713 geheel uit beeld en ging Linike - blijkbaar noodgedwongen - naar Weißenfels, waar hij tot 1721 kapelmeester aan het hof van hertog Johan George van Saksen-Weißenfels was. Daarna ging hij op reis en vestigde hij zich in Londen, waar hij tot 1725 verbleef. Hij keerde terug naar Duitsland en werd concertmeester en tweede kapelmeester van het opera- en theaterorkest in Hamburg, dat onder leiding stond van Reinhard Keiser. In 1728 werd hij kapelmeester aan het hof van groothertog Adolf Frederik III van Mecklenburg-Strelitz, waar hij tot 1761 zou blijven. Hij overleed het jaar daarop in Hamburg.
Als componist schreef hij zowel orkestwerken als vocale muziek en kamermuziek, waaronder concerten voor verschillende blazersbezetting. Zijn 'Mortorium' (niet moratorium!), tevens de titel van deze cd, is een Sonate à 5 voor gedempte trompet, hobo, flauto traverso en basso continuo. De (barok)hobo fungeert als rode draad in de op deze cd vastgelegde concerten en sonates.
Verrassing
Niet alleen bleek de kwaliteit van deze concerten en sonates van Linike een verrassing, maar - om die lijn nog maar even door te trekken - ook het ensemble Concert Royal Köln (niet te verwarren met Concerto Köln, dat overigens niet minder 'koninklijk' is!), winnaar van de Duitse Echo Klassik prijs 2016, dat vanuit het perspectief van de historiserende uitvoeringspraktijk op barokhobo, -trompet, -fagot, dwarsfluit, klavecimbel, viool, altviool, cello en contrabas met grote bevlogenheid en spiritualiteit deze stukken in een subliem klankbad heeft gedompeld en met zoveel elan en overtuigingskracht musiceert dat ik me al bij de eerste de beste track voor dit sprankelende musiceren gewonnen gaf. En toen had ik nog niet eens de speciaal voor kunsthoofdstereofonie uitgebrachte tweede cd beluisterd!
Aan het begin van de eerste track kondigt een mevrouw het in keurig Duits aan: u gaat nu naar een binaurale opname luisteren in driedimensionale geluidskwaliteit, speciaal ontwikkeld voor hoofdtelefoon. Wow! Alsof je er middenin zit, zonder dat bekende 'midden-in-het-hoofd' gevoel dat hoofdtelefoonweergave bij mij meestal oproept. Beluisterd met een Stax Lambda elektrostatische hoofdtelefoon was het ineens driedubbel feest! Bijzonder aardig om beide cd's op die manier met elkaar te vergelijken (op de andere sacd hoort u 'gewoon' stereo of surround, al naar believen en evenmin te versmaden, want de opnamekwaliteit is goed, al zijn de strijkers in stereomodus wel wat aan de scherpe kant). U hoort een topensemble in DSD (met volgens de kenners als belangrijkste kenmerk een hoog oplossend vermogen) en 3D Sound Experience dat prachtige barokmuziek speelt.