CD-recensie
© Aart van der Wal, oktober 2023
Catherine Lamb - aggregate forms Lamb: String Quartet (Two Blooms) (2009) - Divisio Spiralis (2019) JACK Quartet: Christopher Otto en Austin Wulliman(viool), John Pickford Richards (altviool), Jay Campbell (cello) |
Zijn deze twee eigentijdse stukken voor strijkkwartet complex? Dat is toch waarmee we de Nieuwe Muziek veelal associëren: dat zij ingewikkeld is en daardoor niet gemakkelijk toegankelijk? Met daarbij dus de onvermijdelijke connotatie dat zij eerst ‘verworven' moet worden, wil haar (complexe!) schoonheid zich aan de luisteraar openbaren. En dan is het menigmaal ook nog ‘schoonheid-met-een-randje', als zij al niet - ook na herhaald beluisteren - als ruw, als minder beschaafd, of zelfs als uitgesproken lelijk wordt ervaren. De individuele, nooit objectieve perceptie, dáár gaat het tenslotte om, al is dat als luisterervaring een verre van gemakkelijk te hanteren begrip, al betekent het niets anders dan waarneming. Maar ja, waarneming van wat? Hoe? Waarmee?
De muziek van de Amerikaanse componiste Catherine Lamb (*1982) klinkt uitermate simpel. Het draait in deze beide strijkkwartetten voornamelijk om de exploratie van puur sonische verbindingen, naast de synthese tussen tussen getal en klank. De door Lamb geïntroduceerde verschil- en boventonen suggereren wel complexiteit, maar ook zonder bijzondere luisterervaringen zijn ze vrij gemakkelijk te 'ontcijferen': het puur sonisch destillaat kan zich moeiteloos in het brein wortelen.
 |
De door Lamb geïnitieerde processen stoelen op langgerektheid: als één toon die zich voortdurend aanpast, maar zijn mathematische eigenschappen daarbij behoudt. Een puur cerebrale wijze van componeren, zegt mijn 'gevoel' en daar ben ik nooit zo weg van. Wat niet wegneemt dat deze muziek, kristalhelder van nature en vervuld van harmonische subtiliteiten, de toehoorder op een volkomen onbekend pad zet. Zij is, ik kan het slechts herhalen, in haar wezen niet complex doordat diepere lagen ontbreken in dit bovendien nauwelijks aan significante verandering onderworpen 'periodiek systeem', met alle elementen navenant systematisch gerangschikt. Wat het overigens nog niet voor de hand liggende muziek maakt.
 |
Levert het boeiende muziek op? In mijn beleving niet, maar een feit is wel dat haar composities overal ter wereld wordt uitgevoerd en niet door de minsten. Ook de compositieopdrachten die haar worden gegund bevestigen haar belang als vooruitstrevend componiste. Dat ik er weinig tot niets mee opheb (affiniteit ermee is volledig afwezig), zegt minder dan dat het JACK Quartet deze materie volledig meester lijkt te zijn; en er dus duidelijk wél in geloven. En u misschien ook.