CD-recensie
© Aart van der Wal, december 2011
 |
Korngold: Celloconcert in C (1946)
Bloch: Schelomo (1916)
Goldschmidt: Celloconcert op. 23 (1953)
Julian Steckel (cello), Staatsorchester Rheinische Philharmonie o.l.v. Daniel Raiskin
Avi-Music 8553223 • 54' •
Drie twintigste-eeuwse celloconcerten (als Blochs Hebreeuwse rapsodie Schelomo daartoe tenminste gerekend mag worden) verzameld op slechts één cd zegt in ieder geval iets over hun tijdsduur: het eendelige Korngold-concert neemt slechts zo'n twaalf minuten in beslag (maar in dat korte tijdbestek zijn er wel vijf verschillende tempovoorschriften!), Schelomo en het Celloconcert van Goldschmidt ieder bijna eenentwintig minuten. Wat deze concerten afgezien van de tijdsduur met elkaar gemeen hebben is dat ze door Joodse componisten zijn geschreven, dat ze zonder uitzondering wel voor de toehoorder gemakkelijk toegankelijk zijn maar van de cellist veel virtuositeit en diep doorvoelde expressie verlangen. Wat dat betreft vormen deze concerten een artistieke staalkaart van de verscheurde eerste helft van de eenentwintigste eeuw.
De Duitse cellist Julian Steckel (1982) won vorig jaar niet alleen de eerste prijs op het Internationale ARD-concours, maar hij sleepte tevens de publieksprijs in de wacht om vervolgens nog in een adem te worden gelauwerd door het Münchner Kammerorchester en het cd-label Oehms Classics. Er waren eerdere prijzen (Rostropovitsj-concours in Parijs, de Feuermann in Berlijn, Pablo Casals in Kronberg, Verbier en Borletti-Buitoni) die de aandacht op deze jonge instrumentalist vestigden. Inmiddels is Steckel wereldwijd een veel gevraagde cellist die voor Avi-Music en MDG al meerdere opnamen heeft gemaakt. Deze nieuwe uitgave laat er geen enkel misverstand over bestaan dat we te maken hebben met een uiterst talentvolle cellist die onder de huid van deze muziek is gekropen en met vele verrassende kleurschakeringen deze drie concerten als ware meesterwerken presenteert. Dat is in dit geval misschien wel de grootste winst van zijn door en door muzikale aanpak: het concert van Korngold noch dat van Goldschmidt wordt überhaupt niet of nauwelijks gespeeld en mogelijk heeft Steckel daarin nu verandering gebracht: hij heeft met zijn spel op zijn minst aangetoond dat ze een plaats op het repertoire verdienen, al zijn ze letterlijk nogal kort van stof en zijn ze geen toonbeeld van de twintigste-eeuwse vernieuwing in de muziek, maar dat is nog geen reden om deze partituren in de kast te laten liggen.
Het aandeel van het orkest uit het Rijnland mag dan minder gedifferentieerd en geraffineerd zijn dan de collega's uit Leipzig, Dresden of Berlijn laten horen, het is zeker goed genoeg om de toets der kritiek te doorstaan, en niet in het minst dankzij Daniel Raiskin als de voortreffelijke leidsman.
Tot slot de opname, gemaakt in 2009 in de Rhein-Mosel-Halle in Koblenz: de cello werd - zoals vrijwel altijd - ten opzichte van het orkest te groot afgebeeld, maar daarmee verstomt verdere kritiek: een prachtige klank, helder en goed gedefinieerd, met een warme ondergrond. Een mooie en boeiende productie!