CD-recensie
© Aart van der Wal, september 2016
Kennis: Salve Regina - Magnificat - Te Deum - Sonate en trio in Bes, op. 2 nr. 1 - Sonate in G, op. 3 nr. 6 Drymans: Lamentatio prima in Coena Domini (uit Opusculum musicum novem lamentationem) Euterpe Baroque Consort: Maria Silberstein en Martine Beernaert (viool), Tine van Parys (cello), Lode Leire (contrabas), Bart Rodyns (orgel, klavecimbel en artistieke leiding), Utopia: Griet de Geyter en Alice Foccroulle (sopraan), Bart Uvyn (countertenor), Adriaan de Koster (tenor), Lieven Termont (bariton), Bart Vandewege (bas) Phaedra • 54' • Opname: september 2015 en januari 2016, Amuz, Antwerpen |  |
Met een aantal werken van Willem Gommaar Kennis (Lier 1717-Leuven 1789) een Vlaamse tijdgenoot van Bach, en Christoffel Drymans (1738-1797) een bijna-tijdgenoot (hij was pas 12 toen Bach in 1750 in Leipzig overleed), is de toch al enorme barokcatalogus op cd weer enige aanwinsten rijker. Weliswaar (bijna)tijdgenoten, maar daarmee houdt de vergelijking zo ongeveer wel op, want de muziek van deze twee Vlamingen heeft geen wezenlijke raakvlakken met die van de Thomascantor.
Van Kennis zijn niet meer dan acht vocale werken overgeleverd, waaronder het nu voor de eerste maal op cd vastgelegde Salve Regina, het Magnificat en het Te Deum. Het Salve Regina is geschreven voor vijf stemmen, twee violen, cello en basso continuo Daarvan zijn de verzen Salve Regina, Ad te clamamus en Eia ergo en Et Jesum en O clemens meerstemmig getoonzet. Het Magnificat kent alleen in de even genummerde verzen een vijfstemmige zetting (met basso continuo). Van de 32 verzen van het Te Deum werden er drie voor vier stemmen en basso continuo gezet.
Kennis was van 1749 tot zijn dood in 1789 kapelmeester van de Sint-Pieterskerk in Leuven. Voor zover bekend schreef hij in die periode alleen nog instrumentale muziek. De twaalf vioolsonates en zes triosonates, gecomponeerd tussen 1744 en 1749, zetten hem als componist en vioolvirtuoos op de kaart. De Eerste triosonate in Bes voor twee violen en basso continuo uit op. 2 en de Zesde sonate in G voor viool en basso continuo uit op. 3 zijn op deze cd vertegenwoordigd.
Het lijdt geen twijfel dat de muziek van Kennis door zijn tijdgenoten hooglijk werd gewaardeerd, want verschillende bundels van zijn hand werden zowel in Londen als in Parijs gepubliceerd. Dat gebeurde uiteraard alleen als de muziek in bredere kring in de smaak viel. De Londense uitgave van zijn zes vioolduetten op. 4 werd zelfs geruime tijd op het conto van Johann Christian Bach geschreven! De bekende Engelse muziekcriticus Charles Burney noteerde eind juli 1772 tijdens een muziekreis door de Zuidelijke Nederlanden, waarbij hij tevens Leuven aandeed: 'M. Kennis is the most remarkable performer on the violin in point of execution, not only of Lovain, but also of this part of the world, The solos he writes for his own instrument and band, are so difficult, that no one hereabouts attempts them but himself'.
Christoffel Drymans (Leuven, 1738-Lier, 1797) is net als Kennis zowel verbonden aan Lier als aan Leuven. Kennis werd geboren in Lier en stierf in Leuven, terwijl het bij Drymans precies omgekeerd verliep. In tegenstelling tot Kennis bracht Drymans het grootste deel van zijn werkzame leven door in Lier, van 1763 tot 1797.
Van (de priester) Drymans zijn slechts zes composities bewaard gebleven, waaronder het omvangrijke 'Opusculum musicum novem lamentationem', dat is gestoeld op teksten uit de klaagzangen van de profeet Jeremia en bedoeld ter uitvoering op Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Stille Zaterdag. Daaruit op deze cd het 'Lamentatio prima in Coena Domini' voor vier stemmen en basso continuo.
Wie precies deze muziek vanonder het stof vandaan gehaald? Uit het cd-boekje kon ik dit niet opmaken, maar Bart Rodyns, de artistiek leider van Euterpe bracht uitkomst. In opdracht van het Festival van Vlaanderen was hij in de archieven van de Sint-Gummaruskerk in Lier gedoken, maar vond ten slotte in de Antwerpse Kathedraal de interessante partituren van Kennis en Drymans. Op vrijdag 25 september van het vorig jaar werden ze voor het eerst weer uitgevoerd in Lier, in het kader van de Gummarusherdenking.
Hierbij tevens de link naar het interview dat Rodyns op 10 september jl. op Radio Klara gaf: http://radioplus.be/#/klara/herbeluister/39061420-56e0-11e4-8c3c-00163edf75b7/fddcfe69-7770-11e6-adb3-00163edf843f/
Dat dit een aanwinst is voor het barokrepertoire staat voor mij vast en zeker zoals uitgevoerd door het instrumentale Euterpe Consort en het vocale Utopia. De fraaie opname bevestigt dat positieve beeld. De historiserende uitvoeringspraktijk is daarmee weer een stap verder.