CD-recensie
© Aart van der Wal, augustus 2021
Grischuns dal cor Alessandro: Symfonie nr. 2 op. 72 Juon: Burletta op. 97 (voor viool en orkest) Derungs: Tre Poeme per Orchestra (Symfonie nr. 9) Waespi: La Partenza Sebastian Bohren (viool), Kammerphilharmonie Graubünden o.l.v. Philippe Bach |
 |
Uiteraard besteedt een Zwitsers muzieklabel aandacht aan componerende landgenoten, of die nu wel of niet ‘groots werk' hebben geschreven of nagelaten. De vraag is dan vervolgens wat een niet-Zwitser zoals ik daarvan dan zou moeten vinden. Terwijl eigenlijk niemand nu nog muzikale hemelbestormers verwacht die om de een of andere onduidelijke reden in de luwte zijn gebleven.
De titel van het album, 'Grischuns dal cor', laat zich niet zo gemakkelijk precisiëren en lijkt mij daardoor niet geschikt voor de internationale markt. In Zwitserland worden vier talen gesproken: Duits, Frans, Italiaans en Reto-Romaans of wel 'Rumantsch Grischun', wat dan weer uiteenvalt in vijf verschillende dialecten. Ik had er geen idee van hoe ik 'dal cor' moest interpreteren, maar een Zwitser die het weten kan hielp mij op weg: 'uit het hart', waarmee het verband met de muzikale inhoud van dit nieuwe album wel gelegd lijkt te zijn. Enfin, veel doet het er eigenlijk niet toe.
Claves heeft dit album, zo blijkt uit de opdruk, heel toepasselijk ingedeeld bij de serie ‘Rarities'. Ik houd het maar op ‘kort gesignaleerd', wat mijns inziens passend is bij deze conventioneel aangeklede stukken met als belangrijkste eigenschap dat ze knap zijn geconstrueerd en dat de meest uiteenlopende stijlfiguren en schimmen uit het verleden - soms zelfs uitgesproken schaamteloos (Respighi!) - voorbijtrekken. Te veel om op te noemen eigenlijk. Waar op zich niets mis mee is, al is oorspronkelijkheid van deze stukken niet de eerste het oor treffende eigenschap.
Zwaar op de hand en overdadig georkestreerd klinkt de Tweede symfonie van de Zwitser (uit Italiaanse ouders) Raffaele d'Alessandro (1911-1959), ontstaan in 1952 en in 1956 in première gegaan bij het Orchestre de la Suisse Romande onder leiding van Robert Mermoud. De componist Paul Juon (1872-1940 - geboren in Moskou streek hij na Berlijn uiteindelijk in het Zwitserse Vevey neer) schreef zijn technisch stevig gekruide Burlletta op. 97 (voor viool en orkest) in donkere tijden, in 1939, waarna de eerste uitvoering plaatsvond in het eerste oorlogsjaar 1940 in Dresden, met de Sächsische Staatskapelle onder Peter Raabe en met als solist Max Strub. De Zwitser Gion Antoni Derungs (1935-2012) is vooral bekend geworden van zijn vele volksliedbewerkingen. De drie zich in een conventionele setting bewegende, van veel opwinding getuigende (volgens het model waarop Sjostakovitsj langdurig het patent had) orkestrale gedichten (‘Tre poeme per orchestra') vormen een quasi sinfonia die daarom ook bekend staat als zijn Negende symfonie op. 173, gecomponeerd in 2005/07 en in 2008 in het Zwitserse Wil ten doop gehouden door het in Sankt-Gallen gevestigde, door Mario Schwarz (aan wie het werk is opgedragen) geleide Collegium Musicum. Tot slot is er dan nog het bombastische orkestwerk ‘La Partenza', in 2012 voltooid door in Zürich geboren en getogen Oliver Waespi (1971). De première vond nog in datzelfde jaar plaats in het kader van het ‘Eidgenössischer Orchesterverband', met als dirigent Christof Brunner. Bij die gelegenheid ontving de componist de eerste prijs van de door het EVO uitgeschreven compositiewedstrijd.
De uitvoeringen zijn, voor zover ik het zonder partituur kan beoordelen, van een goed niveau, met een apart compliment voor het zeer geëngageerde en technisch feilloos afgewerkte spel van de Zwitserse violist Sebastian Bohren, die in 2018 zijn officiële debuut maakte op het muziekfestival van Luzern en sindsdien kon toetreden tot het alsmaar uitdijende cordon van topviolisten. De opname is helder en sonoor. Een album waarin werkelijk alles Zwitsers is wat de klok slaat. Ik neem er straks een stukje Gruyère bij...