CD-recensie
© Aart van der Wal, maart 2021
Toshio Hosokawa - Solo Hosokawa: 'Haiku' for Pierre Boulez (2000/03) (voor piano) - Spell Song (2015) (voor hobo) - Small Chant (2012) (voor cello) - 2 Japanese Folk Songs (2003) (voor harp) - Extasis (2020) (voor viool) - Voice (2020) (voor trombone) - Edi (2009) (voor klarinet) - Senn VI (1993) (voor slagwerk) Klangforum Wien: Florian Müller (piano), Markus Deuter (hobo), Benedikt Leitner (cello), Virginie Tarrête (harp), Annette Bik (viool), Andreas Eberle (trombone), Olivier Vivarés (klarinet), Lukas Schiske (slagwerk) |
De in Hiroshima in 1955 geboren componist Toshio Hosokawa maakte vooral naam met zijn Voiceless Voice in Hiroshima, met als thema de menselijke tragedie en de verwoesting als gevolg van de op de stad geworpen atoombom. Het oorspronkelijk als Hiroshima Requiem gedachte werk heeft hij vanaf eind jaren tachtig vele malen onder handen genomen, totdat het dan begin 2000 als Voiceless Voice in Hiroshima zijn première beleefde; en vrij kort daarna tot een wereldsucces uitgroeide.
In Europa worden Hosokawa’s composities vrij regelmatig uitgevoerd, heeft hij menige prijs in de wacht gesleept of was hij wel ergens ‘composer in residence’. Ik noem hier slechts Berlijn 1982, Venetië 1995 en 2001, Rheingau, Duisburg en Salzburg 1998, Luzern 2000, Schwaz en München 2001, Helsinki 2003, en Warschau 2005 en 2007. Zijn muziek was te horen in de ZaterdagMatinee: met veel succes klonk daar het hoornconcert Moments of Blossoming, in een uitvoering door de Berliner Philharmoniker onder leiding van Simon Rattle.
 |
Toshio Hosokawa |
In de ‘Solo'-serie van het vooruitstrevende muzieklabel Kairos is ook Hosokawa van de partij, met acht stukken (uitsluitend miniaturen) voor verschillende instrumenten. Met in volgorde van opkomst de piano, hobo, cello, harp, viool, trombone, klarinet en slagwerk. De mix zal menige liefhebber van zijn muziek als bekend voorkomen: West-Europese avant-garde en traditionele, vaak eeuwenoude Japanse muziek. Treffend is ook de subtiliteit in zijn werk, het effect van eb en vloed, de stiltemomenten en de schoonheid van een niet nader te duiden landschap, het laatste voortvloeiend uit het idee dat klank niet meer is dan slechts een deel van het geheel, terwijl de Japanse muziek klank het gehele landschap vertegenwoordigt. Alles bij elkaar genomen heeft het tevens een bijzonder effect op wat wij onder het begrip ‘tijd' verstaan: waarvan we ons voortdurend bewust zijn of anders wel worden gemaakt, terwijl in Howosaka's muziek nu juist het omgekeerde lijkt te gebeuren: de tijd wordt tijdloos, een element overigens dat in het zenboeddhisme een belangrijke rol speelt. Het idee ook dat meditatie de weg opent naar opperste concentratie en daarmee naar het eigen ik en een bevrijdende kijk op het eigen leven.
De acht instrumentalisten zijn alle verbonden aan het in de Nieuwe Muziek gespecialiseerde ensemble Klangforum Wien. Die vertrouwdheid straalt ook van de uitvoeringen af. De opname is ook ditmaal verzorgd door Georg Burdicek en is schitterend.