CD-recensie
© Aart van der Wal, mei 2016
Jef van Hoof - Art Songs | KunstliederenIn Flanders' Fields, deel 90 Drie liederen op gedichten van Guido Gezelle: Vier liederen op teksten van Giza Ritschl: Drie Kinders met drie Rozen (Gust van Roosbroeck)* Drei Lieder im Volkston: Lentestemming ( Jan van Nijlen)* Kruisliederen (Frans Clinckaert): Onze Lieve Vrouw van Smarten (Frans Clinckaert) Wilke te Brummelstroete (mezzosopraan), Peter Gijsbertsen (tenor)*, Jozef de Beenhouwer (piano), Antverpia String Ensemble o.l.v. Ivo Venkov Phaedra Classics PH 92090 • 78' • Opname: april en juli 2015, |  |
Het Belgische (Vlaamse!) label Phaedra spant zich al jaren in voor de promotie van Vlaamse componisten. Luc Famaey, oprichter en drijvende kracht achter het label, gaat geen zee te hoog om zelfs op de zeer woelige baren van de bijna tot op het bot uitgeholde cd-markt met onbekend repertoire de muziekliefhebber te verrassen en voor zich te winnen. De serie 'In Flanders' Fields' (de naam heeft in dit geval niets van doen met de gebeurtenissen in de Eerste Wereldoorlog die in Vlaanderen nog steeds intensief worden herdacht) telt inmiddels maar liefst 90 delen, waarvan we er een aantal op onze site hebben besproken; en altijd in lovende bewoordingen.
Ditmaal is het de beurt aan de kunstliederen van Jef van Hoof (1886-1959) die onder de Vlaamse componisten van weleer een bijzondere plaats inneemt. Als spruit van een uitgesproken Vlaamsgezinde familie ('nationalisten' zouden ze nu worden genoemd) ontwikkelde Jef zich tot de schepper van het Vlaamse strijdlied. Geen wonder dus dat hij in die contreien over zijn bekendheid niet hoefde te klagen. Er kleefde echter een niet gering bezwaar aan die populariteit: zijn overige composities werden daardoor naar de achtergrond gedrongen. Bovendien, strijdliederen en kunstliederen warennu eenmaal twee aparte genres. In beide toonde Van Hoof zich een ware meester van de klankschildering en het oproepen van stemmingsbeelden. Misschien was Van Hoof in het miniatuur sterker dan in grote werken, een eigenschap die hij overigens met meer componisten deelde.
In het Vlaamse land wordt er in ieder geval niet over getwist dat Van Hoofs laatste scheppingsperiode tevens zijn rijkste was. Die begon in 1936 (hij was toen 50) en werd gedomineerd door werken van grote omvang, waaronder maar zes symfonieën en vier missen ( u vindt daarvan zo het een en ander in de rijke Phaedra-catalogus). Maar ook het kunstlied keerde terug in het vizier van de componist.
Tussen 1947 en 1950 was het de uitstekende amateurviolist Frans Clinckaert die Van Hoof voorzag van teksten voor uiteenlopende muziek, waaronder de kindercantate 'Korenbloemenblauw', de Marialiederen en - misschien wel de belangrijkste van allemaal - de vijf Kruisliederen uit 1947, oorspronkelijk gecomponeerd voor zangstem en piano, maar nog in datzelfde jaar gezet voor zangstem en strijkers. Deze muzikale meditatie over de gekruisigde Jezus werd kort daarop aangevuld met nog een Marialied, 'Onze lieve vrouwe van smarten'. Beide werken werden samen uitgegeven en worden sindsdien ook gezamenlijk uitgevoerd (zoals ook op deze cd).
Laat u zich onderdompelen in de Vlaamse liedromantiek in excellente uitvoeringen, waarin verbeeldings- en overtuigingskracht hand in hand gaan met vocalistiek en instrumentale begeleiding van hoge orde. Dan is er de de Bulgaarse dirigent Ivo Venkov die zich al eerder een uitstekend pleitbezorger van het werk van Van Hoof toonde (klik hier voor de recensie van collega Niek Nelissen). Ook de Nederlandse tenor Peter Gijsbertsen kwamen we op het Phaedra-label al eerder tegen, in liederen van Franz Schubert (klik hier voor de recensie van Siebe Riedstra). De opname is het zoveelste juweeltje in deze serie, met een prachtige piano- en strijkersklank, en een ideale balans tussen zangstem en begeleiding. Klik hier op het artikel van Luc Leytens dat veel wetenswaardigs over Jef van Hoof bevat.