CD-recensie

 

© Aart van der Wal, december 2016

 

Lucerne Festival - Historic Performances

Mozart: Vioolconcert nr. 5 in A, KV 219*

Henze: Vioolconcert nr. 1**

Martin: Magnificat***

Wolfgang Schneiderhan (viool), Irmgard Seefried (sopraan)***, Schweizerisches Festspielorchester o.l.v. Paul Hindemith*, Ferdinand Leitner**, Bernard Haitnk***

Live-opname: 13 augustus 1952*, 26 augustus 1964**, 14 augustus 1968***, Kunsthaus, Luzern (mono)

Audite 95.644 • 65' •

   

Deze drie live-opnamen getuigen van een van de grootste violisten van de vorige eeuw: Wolfgang Schneiderhan, geboren in Wenen op 28 mei 1915 en daar overleden op 18 mei 2002. Een echte 'Wiener' dus die na een glanzende carrière als concertmeester bij de Wiener Philharmoniker zich vervolgens niet alleen aan een niet minder succesvolle solocarrière zette maar ook nog een strijkkwartet oprichtte, het Schneiderhan Quartet, en samen met de pianist Edwin Fischer en de cellist Enrico Mainardi een pianotrio vormde. Maar Schneiderhan was ook een van de prominente solisten in de geschiedenis van het Luzern Festival dat in 1938 werd opgericht en waarvan het openingsconcert werd geleid door Arturo Toscanini.
In de periode 1949-1986 gaf Schneiderhan - hij was de opvolger van Georg Kulenkampff - er maar liefst 42 concerten. Daarnaast gaf hij er jarenlang masterclasses. In 1956 richtte hij met een van zijn vroegere leerlingen, Rudolf Baumgartner, de Lucerne Festival Strings op, een ensemble dat dankzij de opnamen voor Deutsche Grammophon annex Archiv-Produktion tot verder buiten de Zwitserse grenzen bekendheid verwierf.

Schneiderhan behoorde tot de topcategorie violisten die technisch meesterschap nooit in de plaats stelde van de muziek. Hij had ook niet veel op met al die virtuoze showstukken. Schneiderhans technische brille stond uitsluitend in dienst van de componist. Hij deed dat met met perfecte toonvorming,, zijn intuïtief gevoel voor modulatie en articulatie, geraffineerd kleurenpalet en dynamische differentiatie. Een meesterviolist in de klasse van generatiegenoten als Arthur Grumiaux, Henryk Szeryng, David Oistrakh en Leonid Kogan, om er slechts enige te noemen.

Hoewel Bach, Mozart en Beethoven zo ongeveer het epicentrum van zijn vertolkingen vormden, was hij niet in de laatste plaats een overtuigend vertolker van eigentijds repertoire, van Boris Blacher tot Karl Amadeus Hartmann, van Frank Martin tot Igor Stravinsky, van Rolf Liebermann tot Hans Werner Henze. De oude en de nieuwe garde componisten, broederlijk verenigd op deze live-opnamen die nog niet eerder werden uitgebracht. Het virtuoos geschreven Eerste vioolconcert van Henze mag zich baden in een modelvertolking (Schneiderhan zou het werk later in de studio vastleggen, met de componist als dirigent), terwijl Schneiderhan en zijn echtgenote, de sopraan Irmgard Seefried, de show stelen in de wereldpremière van het aan hen opgedragen Magnificat van Frank Martin (wat een jaar later deel ging uitmaken van zijn Maria-Tryptichon). Bernard Haitink is de dirigent die altijd een fijn oor had voor typische Franse klankkleuren (Martin werd geboren in het Franse deel van Zwitserland) en bovendien eigentijds repertoire toen niet uit de weg ging. Mozarts laatste Vioolconcert gedijt in de typische Weense Mozart-traditie van de jaren vijftig. Dat we het nu anders gewend zijn doet aan het gloedvolle maar ook intieme karakter van Schneiderhands interpretatie niets af. Dit is een uitgave om te koesteren! Jammer alleen dat het uitsluitend mono-opnamen betreft (bij de Zwitserse radio was stereo zelfs tot eind jaren zestig nog niet doorgedrongen). Waarom niet op het doosje vermeld? Op de site van Audite zijn ook HD-downloads beschikbaar (www.audite.de).


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links