CD-recensie
© Aart van der Wal, maart 2017
Haydn: Pianoconcert in D, Hob. XVIII:11 - in G, Hob. XVIII:4 - In F, Hob. XVIII:3 - in F, Hob. XVIII:7 (voor accordeon) Viviane Chassot (accordeon), Kammerorchester Basel Sony Classical 88985407452 • 75' • Opname: september 2016, Martinskirche, Müllheim (D) |  |
Veel van de meest interessante muziek klinkt nooit en te nimmer in de concertzaal. Wist u dat? Het lijkt ook een onmogelijke opgave, want er is zoveel! Maar de consequentie van deze constatering is daardoor niet minder helder: u bent aangewezen op andere media. Denk daarbij aan de cd, de dvd, maar ook aan muziekdiensten als Spotify en Qobuz.
Er gaat niets boven live muziek, hoor ik vaak. Maar wat moet je met deze uitspraak als er zoveel muziek is die nooit live kan worden genoten? Waar hoor je de pianoconcerten van Haydn? Laat staan op accordeon. Pianoconcerten in de ware zin van het woord zijn het in feite niet: Haydn schreef ze voor het 'clavier'. Dat kon een fortepiano zijn, maar ook een klavecimbel of zelfs het orgel. De Engelsen hebben er een neutrale naam voor bedacht: 'keyboard concertos'. Daarmee kun je meerdere kanten op.
De Zwitserse Viviane Chassot stuurde mij haar nieuwe cd (het Sony-label lijkt op het gebied van de promotie in ons land niet te bestaan) met Haydn-concerten op jawel... de accordeon. Hoe pakte dat uit? Super! Ik wist niet wat ik hoorde! Niet alleen blijkt de accordeon geknipt voor deze concerten, maar bovenal is Viviane Chassot een muzikaal stiliste uit de topcategorie. Of in de meest compacte termen: deze vertolkingen tonen ons zowel Haydn als Chassot op hun best. Maar dan noem ik gelijk in een adem de bijdragen van het Kammerorchester Basel dat ruimschoots in de eer mag delen.
Alfred Brendel, zeker in stilistisch opzicht nogal honkvast, zei over het spel van Chassot: "Die Interpretation ist in ihrer Art vollendet. Frische, Kontrolle und Empfingsamkeit wirken auf das schönste zusammen." Om er elders nog aan toe te voegen dat van de uitvoeringen van Haydns sonates die van Viviane Chassot eenvoudigweg tot de beste behoren. Ik heb altijd het gevoel gehad dat ik vrijwel blindelings op het oordeel van Brendel kon vertrouwen. Zo ook nu: het lijkt mij de beste aanbeveling voor dit in alle opzichten schitterende spel. Natuurlijk gaat het bij Chassot niet om allerlei 'kunstjes op de accordeon'. Dit zijn sonates van Haydn in hun meest pure vorm, op een toetsinstrument met een waaier van geheel andere, zeer gedifferentieerde klankkleuren: die van de accordeon. En net als de (forte)piano en het orgel laat de accordeon een rijk scala van dynamische nuances toe die Chassot met een onfeilbaar gevoel, eigenlijk bijna intuïtief, aanbrengt. Dat op een dergelijk instrument ook wonderschoon kan worden gefraseerd wordt door haar tot in de finesse in dit betoverende discours uitgestraald. Chassot bewees dat overigens al eerder, in 'Pièces de clavecin' van Rameau en sonates van Haydn, maar ook in eigentijds repertoire (u kunt het op Spotify vinden). Haar vertolkingen bewijzen dat niet het instrument doorslaggevend hoeft te zijn, maar wel de stilistische retoriek. De opname is weliswaar gemaakt in een kerk, maar van overdreven ruimtewerking is gelukkig geen enkele sprake. Het staat er allemaal puik op, met een ideale balans tussen accordeon en kamerorkest. Maar zoals gezegd, 'live' zal niemand dit in ons land ooit te horen krijgen, vrees ik.