CD-recensie

© Aart van der Wal, juli 2009

Er is wat mij betreft geen enkele twijfel over: dit is Haydn op zijn best. Dat raakt dan zowel deze vier van Haydns laatste sonates als het werkelijk fantastische spel van de Franse pianist Alain Planès, die jarenlang deel uitmaakte van het door Pierre Boulez' geleide en zo succesvolle Ensemble Intercontemporain maar uiteindelijk toch vooral bekend is geworden door zijn avontuurlijke en fascinerende recitals, met daarin vaak een broederlijke mengeling van oude en nieuwe muziek. Maar laat ik ook zijn vele optredens met eminente musici als Menahem Pressler (de oprichter van het Beaux Arts Trio), György Sebök, Walter Primrose en János Starker niet vergeten! Deze grote liefhebber van literatuur en poëzie behoort tot de wereltop, zonder meer.

Planès presenteert ons 'zijn' Haydn op zo'n verrukkelijke manier dat ik er gewoon geen genoeg van kan krijgen. Wat straalt dit spel fantasie, tintelende frisheid en puntigheid uit! Maar er is nog veel meer te bewonderen, zoals de werkelijk sublieme linkerhandpartij, de messcherpe articulatie, de perfecte balans tussen discant en bas, de imposante spanningsopbouw en het zo expressieve cantabile, met voortdurend dat feilloze gevoel voor de fascinerende karaktertrekken van deze sonates. Zwier en diepgang wisselen elkaar op grandioze wijze af, de contrastwerking is fabuleus uitgewerkt, de tempi zijn ideaal. Het is duidelijk, Planès begrijpt deze muziek, weet welke richting hij moet kiezen en heeft de vele vruchten van de historiserende uitvoeringspraktijk in deze vertolkingen een volkomen overtuigende plaats gegeven. Dan doet het er niet toe dat hij een 'gewone' concertvleugel bespeelt.

Alain Planès tijdens een recital in New York op 2 december 2007 (foto: New York Times)

Planès hoort - net zo als zijn jongere collega Leif Ove Andsnes - tot een van de weinige echt grote pleitbezorgers van Haydns pianomuziek (in het historiserende domein is dat naar mijn smaak Andreas Staier). Hij benadert Haydn minder nadrukkelijk dan bijvoorbeeld Alfred Brendel en creëert een sfeer van muzikantesk speelplezier die zo aanstekelijk werkt dat er voor de toehoorder eigenlijk geen ontkomen meer aan is. Planès is zo'n pianist die op slag duidelijk maakt dat Joseph Haydn (1732-1809) tot de allergrootsten behoort en wiens muziek geen herdenkingsjaar nodig heeft om in het zonnetje te worden gezet.

De in oktober 2007 in de Berlijnse Teldex-studio gemaakte opname klinkt als een klok. De klank van de vleugel (zo te horen een perfect gestemde Steinway) staat fraai in de ruimte bezit een heerlijke sonoriteit.

index