CD-recensie

© Aart van der Wal, april 2016

On Wednesday the 17th of July [1715], in the Evening, the King, attended by their Royal Highnesses the Prince and Princess of Wales, and a numerous Train of Lords, Gentleman, and Ladies, went up by Water to Chelsea and was entertained with an excellent Consort of musick.
About eight in the evening the King repaired to His barge, into which were admitted the Duchess of Bolton, Countess Godolphin, Mad. de Kilmanseck, Mrs. Were and the Earl of Orkney, the Gentleman of the Bedchamber in Waiting. Next to the King's barge was that of the musicians, about 50 in number, who played on all kinds of instruments, to wit trumpets, horns, hautboys, bassoons, German flutes, French flutes, violins and basses; but there were no singers. The music had been composed specially by the famous Handel, a native of Halle, and His Majesty's principal Court Composer. His Majesty approved of it so greatly that he caused it to be repeated three times in all, although each performance lasted an hour - namely twice before and once after supper. The weather in the evening was all that could be desired for the festivity; the number of barges and above all of boats filled with people desirous of hearing was beyond counting. In order to make this entertainment the more exquisite, Mad. de Kilmanseck had a arranged a choice supper in the late Lord Ranelagh's villa at Chelsea on the river, where the King went at one in the morning. He left at three o'clock and returned to St. James' about half past four. The concert cost Baron Kilmanseck £150 for the musicians alone.

Zo was het toen, het Prinsengrachtconcert is daarmee vergeleken een klein onderonsje. Wat al deze notabelen en burgerlui toen precies hebben gehoord kan uiteraard niet meer worden achterhaald en moeten we het doen met de berichten van tijdgenoten. Het verslag van de grote gebeurtenis lijkt weliswaar tamelijk accuraat, maar dé toetssteen ontbreekt: het manuscript is helaas verloren gegaan, terwijl Händel de muziek nooit in haar geheel heeft gepubliceerd. Dat alleen al maakt het bovenal lastig om zowel de titels, de tempi als de volgorde van de delen vast te stellen.

Al meerdere decennia heb ik als favoriete uitvoering die van de English Baroque Soloists onder leiding van John Eliot Gardiner in de kast staan, die bovendien door Philips voortreffelijk is opgenomen. Maar dat beeld is met de komst van deze nieuwe uitgave met de in de historiserende uitvoeringspraktijk gewortelde Akademie für Alte Musik Berlin in topvorm, nu toch wel gekanteld. Niet minder uitstekend vastgelegd door Harmonia Mundi, treft vooral het stevig gekruide karakter van het ensemblespel, dat samen met de spelvreugde zorgt voor een 'Water Musick' als geen ander. Hoewel de speelduur ruim tien minuten onder het in het verslag genoemde uur uitkomt (Gardiner laaat 53 minuten aftikken), brengt dat het authentieke karakter van deze muziek geen seconde in gevaar. De in dat verslag genoemde 'about 50' musici zijn er in deze uitvoering 27 geworden, maar ze spelen ten eerste niet in de buitenlucht en ten tweede zegt dat aantal niet zoveel, aangezien we in het verslag niets te weten komen over het aantal verschillende instrumenten.

In het cd-doosje is een coupon bijgesloten dat recht geeft op een 'high definition digital download', ofwel 96 kHz, 24 bit. Er is duidelijk verschil tussen de cd en die download, wat zich uit in een (nog) fluweliger totaalklank met daarbij bovendien een (nog) grotere definitie en transparantie (wat daarbij ook helpt is de opstelling van de violen links en rechts). Het proberen zeker waard. Maar ik zeg er gelijk bij dat de cd al voortreffelijk klinkt. Laat u zich overrompelen door de feestelijke grandeur van deze drie suites!

index