CD-recensie
© Aart van der Wal, juni 2017
Robert Groslot - Works for Cello & Piano Groslot: Conundrum (voor cello en piano) (2014) - Unclouded Conversations (voor twee celli) (2014) - Sonate voor cello solo (2011) Ilia Yourivich Laporev en Ilia Laporev jr. (cello), Dasha Moroz (piano) TYXart TXA17094 • 63' • Opname: februari 2015, Galerie De Zwarte Panter, Antwerpen |  |
De muziek van de Belgische componist, pianist, dirigent, graficus en cineast Robert Groslot (1951) heeft- zo valt in het cd-boekje te lezen- haar wortels vooral is beelden. Dat is voor deze componist zijn belangrijkste inspiratiebron. Daarbij gaat het niet zozeer om concrete onderwerpen, maar eerder om meer algemene connotaties. Vreemd is dat niet. Wassily Kandinsky memoreerde eens dat voor hem een schilderij een contrapunt vol met kleuren was en Paul Klee zag in zijn schilderwerk 'figure et fond' (voor- en achtergrond), terwijl Pierre Boulez eens opmerkte dat er wat hem betrof geen essentieel verschil bestond tussen een schilderij en een partituur. De verwantschap tussen beide was hem volkomen helder: een schilderij kent evengoed een ritmische opbouw (en als zodanig de uitwerking hebben op de kijker) als een compositie (en als zodanig de uitwerking hebben op de luisteraar). Een schilderij is - ook als de aanblik daarvan chaotisch lijkt - een even ordelijk geheel als een compositie dat is - ook als die chaotisch overkomt. Terwijl structuur niet iets is dat per se bij de eerste beschouwing zicht- of hoorbaar is of wordt. En wat het oog kan bedriegen (het bekende trompe-l'oeil), kan ook het oor bedriegen. Wat dit 'bedrog' betreft kunnen we in de schilderkunst zelf heel ver teruggaan in de tijd, naar de zeventiende eeuw (met Cornelius Gijsbrechts als een van de belangrijkste exponenten van deze kunstvorm).
 |
Maar Groslot houdt ook van het echte denkwerk. Hij kan zich eindeloos verliezen in de meest complexe puzzels, een fascinatie die in de vorm van zijn muziek eveneens is terug te vinden. Dan is er zijn grote belangstelling in taal en haar complexe semantiek. Het zijn voor allemaal belangrijke elementen in zijn scheppingsproces, maar ook hier geldt: er is geen sprake van de een of andere concrete voorstelling die als zodanig in zijn muziek is terug te vinden. Wel is het aan de luisteraar om de gevoelswaarde ervan als het ware te onderscheppen. Er is evenmin sprake van een specifieke stijl of rangorde die deze composities in dit opzicht een bepaalde plaats kan geven. Van een verbondenheid met bijvoorbeeld de Tweede Weense School is hoorbaar geen enkele sprake, en is het serialisme hem niet op het lijf geschreven. Wel is er Groslots bewondering voor Witold Lutoslawski, en dan met name voor diens 'vereenvoudigde' stijl van componeren.
Van de op deze cd verzamelde drie werken is 'Unclouded Conversations' relatief het gemakkelijkst te doorgronden. Aanmerkelijk lastiger zijn 'Conundrum' en de solosonate, maar wat daarbij zeker kan helpen zijn de uitvoeringen op deze cd, want die zijn ongemeen fraai en expressief doortekend. De opname kwam onder het toeziend oog en oor van de componist zelf tot stand. De autoriteit van deze uitgave staat alleen al daarom buiten discussie.