CD-recensie

 

© Aart van der Wal, september 2010

 

 

Officium Novum

(klik voor het programma op deze cd hier en hier)

Jan Garbarek (sopraan- en tenorsaxofoon),
The Hilliard Ensemble.

ECM New Series 2125 476 3855 • 62' •

www.ecmrecords.nl

 


Dit is mijn eerste kennnismaking met de ditmaal 'klassieke' kunst van de Noorse saxofonist Jan Garbarek (1947), maar dit is al het derde album in een reeks waarin de begenadigde, virtuoze instrumentalist zich improviserend in en langs de vele krochten van de religieuze en de wereldmuziek beweegt. Byzantijnse klanken worden afgewisseld door Armeense folklore en middeleeuwse litaniën. Maar ook de componist Garbarek meldt zich aan, met het korte 'We are the stars' en 'Allting finns'.

Garbarek is een fenomenale musicus die zijn instrumenten (met nadruk op het meervoud!) volledig beheerst. Geen zee gaat hem te hoog (met dank aan de gebogen vorm van de sopraansax), maar op deze fraai gedocumenteerde cd draait het toch vooral om het meer beschouwende, het contemplatieve, waarin oosterse klanken een belangrijke rol spelen. Dat langgerekte, de vele pauzes, het draagt ertoe bij om een heel bijzondere vorm van muzikale rust, van verzadiging en welbevinden te creëren. Op deze cd ontmoeten Oost en West elkaar, wat op zich natuurlijk niet uniek is. De stap van het Byzantium naar de Kaukasus is net zo gemakkelijk gemaakt als van een Europees middeleeuws klooster naar de zwoele parfums van bijvoorbeeld het Arabisch schiereiland. Dit is muziek om niet alleen te beluisteren, maar zelfs om de geuren op te snuiven van exotische landen en volken. Laat uw verbeelding maar de vrije loop... Treffend is ook dat het Hilliard Ensemble (countertenor, twee tenoren en bariton) zich net zo vrij en gemakkelijk door deze muziek bewegen als Garbarek. Maatstrepen lijken soms zelfs niet meer dan visuele betekenis te hebben. Bijzonder is ook de menging van het register van de tenorsax met dat van de countertenor, als de grenzen tussen klassiek en jazz worden geslecht. Niet minder indrukwekkend klinkt daar diezelfde countertenor als zijn stem zich losmaakt uit de ruimte voor de ontmoeting met de sopraansax. Of wanneer het gehele ensemble opgaat in de weemoedige klanken van de sax, bijna onmerkbaar verschuivend.

De in juni 2009 in de Propostei St. Gerold gemaakte opname levert een belangrijke bijdrage aan de bijna mystieke sfeer die deze muziek deels omgeeft. Niet in de zin van versluieren, maar in de betekenis van 'ruimte scheppend'. 'Tonmeister' Peter Laenger heeft dat voor elkaar gekregen, onder het altijd toeziende, scherpe oog en oor van producer Manfred Eicher.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links