CD-recensie

 

© Aart van der Wal, mei 2017

 

Czerny: Pianoconcert in F, op. 28 - in a, op. 214 - Rondo brilliant in Bes, op. 233 (ca. 1831)

Howard Shelley (piano), Tasmanian Symphony Orchestra o.l.v. de solist

Hyperion CDA68138 • 73' •

Opname: mei 2015, Federation Concert Hall, Hobart (Tasmanië)

 

Menige wel of niet gemotiveerde pianostudent heeft zijn krachten mogen beproeven op Czerny's 'Schule der Geläufigkeit' op. 299, maar zelf had ik er een uitgesproken hekel aan. In iets mindere mate gold dat ook voor dat eindeloze gepriegel met de sonates van Diabelli op de lessenaar. Laten ze nou allebei een niet onaanzienlijke rol in het creatieve leven van niemand minder dan Ludwig van Beethoven hebben gespeeld!
Czerny was - volgens Henk de By - Beethovens eigenlijke boekhouder. Hij was het immers die precies kon aangeven hoe Beethoven zijn pianomuziek uitgevoerd wilde horen, inclusief metronoomcijfers en maataanduiding (zo zijn 4/4 en Alla Breve echt twee verschillende zaken en terecht waren het dit soort zaken waar Czerny zich behoorlijk druk om kon maken). Zo zie je maar.

Waren de vingeroefeningen maar ook de overige pianowerken van Czerny niet echt de moeite van het instuderen waard? Toen (het is meer dan een halve eeuw geleden) dacht ik van niet, maar veel later keek ik er toch iets genuanceerder tegenaan. Tegen het pianowerk van Diabelli heb ik mijn weerstand gehouden, maar gelukkig gaat deze Hyperion-cd daar niet over.

Ik zal zeker niet beweren dat Czerny's twee pianoconcerten uit respectievelijk 1820 en 1829 naast het Rondo uit ca. 1831 hogeschoolcomposities zijn (als het wel zo zou zijn stonden al lang en breed op het repertoire van vrijwel alle grote pianisten) en een feit is ook dat Howard Shelley er een sport van lijkt te hebben gemaakt om al die vergeten of weggedrukte pianoconcerten uit de Romantiek nieuw creatief leven in te blazen. Niet alleen in de studio maar ook op het podium. En hij heeft ruimschoots bewezen dat hij er het beste uit weet te halen (we zijn intussen bij deel 71 van de reeks beland). Evenmin hoeft de neus te worden opgetrokken voor een orkest dat vooral 'down under' bekendheid geniet: het Tasmaanse symfonieorkest met Emma McGrath als zijn 'leader'.

Al is dit dan geen 'grote' muziek en beweegt zij zich terecht aan de periferie van dat 'echt grote' werk, goed gecomponeerd is zij wel degelijk. Technisch zit het zelfs verbluffend goed in elkaar, maar wat in zekere mate ontbreekt is die onbenoembare 'grootheid', de oorspronkelijkheid of wat samengevat als het summum van creativiteit geldt. Dat had Czerny zoals zoveel van zijn tijdgenoten nu eenmaal niet in huis. Wat zijn composities echter nog niet tot derderangswerk degradeert.

Maar de hoofdzaak is dat u denkt: komaan, laat ik mij eens verrassen. Ik denk niet dat u er spijt van zult krijgen. Het Eerste pianoconcert verscheen nog niet eerder op cd, waarmee het in dit opzicht een heuse primeur is. Trouwens, wij hebben in zekere zin ook een primeur, zij het alleen in eigen huis: dit is onze eerste aan muziek van Czerny gewijde recensie.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links