CD-recensie

© Aart van der Wal, juni 2024

Laat de verwarring toch vooral niet toeslaan: Falling Out Of Time kent meerdere auteurs, al bestaat er slechts één boek, deels roman, deels episch gedicht, dat deze titel draagt: dat van de Israëlische schrijver David Grossman wiens zoon Uri op de laatste dag van de Israëlisch-Libanese Oorlog (2006) sneuvelde.

Christoph Buchwalds Requiem, met als subtitel Falling Out Of Time, heeft niets van doen met Osvaldo Golijovs avondvullende liedcyclus die niet toevallig dezelfde naam draagt, want eveneens gestoeld op het boek van Grossman. Dit stuk ging in première in mei 2022 in New York. De belangrijkste overeenkomst tussen beide werken is dat hun klankwereld is geënt op een specifiek instrumentarium. Bij Golijov is dat het Silkroad Ensemble (de uitvoering staat o.a. op Spotify), bij Buchwald (hij maakt er overigens zelf deel van uit) het ensemble Amstelveld (klik hier voor o.a. de medewerkenden en het gebruikte instrumentarium).

Buchwald hoorde via de BBC van het drama en werd er diep door geroerd. Zozeer zelfs dat hij besloot om een Requiem componeerde:

'Muziek was voor mij de meest geschikte manier om te beschrijven wat het betekent om een kind, een vriend, een geliefde te verliezen. En, indien mogelijk, niet te verdrinken in verdriet en wanhoop. Toen in 2011 het ingenieuze boek Uit de tijd vallen van David Grossman verscheen, vond ik [daarin] wat ik zocht: een kapstok voor een verhaallijn. De Centaur (hier half bureau, half man, in plaats van zoals in de Griekse mythologie half mens en half paard, AvdW) die in het boek de meest ongepaste opmerkingen maakt, mocht (met Grossmans toestemming) ook in het Requiem optreden, uit vertwijfeling spottend over het wanhopige verlangen van de achtergeblevenen om een dierbare dode een laatste Farewell te zeggen.'

Het resultaat is een 24-delige Dodenmis die niets van doen heeft met de Latijns-katholieke rite, zoals dit overzicht is te zien. Wat het merendeels wel is: een creatie die we kennen van het singer/songwriter genre, zich soepel bewegend tussen klassiek, pop en jazz. De teksten voor dit muzikale amalgaam zijn afkomstig uit zowel het boek van Grossman als van Buchwald zelf, met uitstapjes naar onder meer Rückert ('Oft denke ich', zoals we deze tekst kennen van Mahlers Kindertotenlieder) en Bach ('O Haupt voll Blut und Wunden' uit diens Matthäus-Passion, hier op de tekst 'Let music be our saviour / In times of pain and fear').

Heeft het werk mij overtuigd? Helaas, het kwam op mij nogal clichématig over, met de in dit domein blijkbaar onvermijdelijke stoplappen, terwijl ik sommige van de Engelse teksten (in het boekje keurig afgedrukt) echt tenenkrommend vond. Het zal allemaal ongetwijfeld goed bedoeld zijn, maar een boeiende luisterervaring leverde het niet op. Wat uiteraard niet wil zeggen dat u er ook zo over denkt.

index