CD-recensie
© 1999 Aart van der Wal
J.S. Bach: Mis in g, BWV 235 - Mis in G, BWV 236.
Ruth Ziesak (sopraan), Ingeborg Danz (alt), Christoph Prégardien (tenor), Michel Brodard en Thomas Quasthoff (bas), Gächinger Kantorei Stuttgart, Bach-Collegium Stuttgart, Stuttgarter Kammerorchester o.l.v. Helmuth Rilling.
Hänssler 98962 • 53' •
De onderdelen van de beide missen zijn in de parodievorm
gegoten. De parodie in de vocale muziek van Bach en zijn tijdgenoten betekende
of de vervanging van de oorspronkelijke tekst door een andere, zonder
aantasting van het muzikale discours of, wat veel lastiger is en
slechts sporadisch voorkwam, het scheppen van een geheel nieuw muzikaal
raamwerk, waarin dan de bestaande tekst kon worden ingevlochten.
BWV 235
en 236 behoren, evenals BWV 233 en 245, tot de zogenaamde kleine missen
(missae) en vallen in de eerste categorie, omdat ze muzikaal verwijzen
naar verscheidene cantates (o.a. nr. 72, 79, 102 en 187). Deze missen
ontstonden klaarblijkelijk in dezelfde periode maar in ieder geval na 1726,
getuige het vaste vormschema: koor-koor-aria-aria-aria-koor.
Rilling hanteert
zowel het moderne instrumentarium als een fors uit de kluiten gewassen
koor en lijkt niet veel op te hebben met de verworvenheden uit het 'authentieke'
kamp. Zijn interpretatie wortelt bovendien in de traditie van de niet
al te wendbare, zij het zeer gedegen Duitse Bach-interpretaties, zoals
we die kennen van met name Karl Richter en Karl Münchinger. Daar staat tegenover
dat we niet worden opgezadeld met de soms nogal gezochte, 'puristische'
trouvailles die inmiddels tot wet verheven lijken te zijn
De uitvoering heeft granieten trekken, maar wel
een stevig fundament, met gave koorpartijen en solisten die goed op hun taak
berekend zijn, zo ze al niet excellleren. De ritmiek mist de veerkracht van wat we dankzij de historiserende uitvoerringspraktijk gewoon zijn gaan vinden en de tempi liggen aan de bezadigde kant, terwijl de opname had een fractie helderder had mogen zijn. Nogal gemengde gevoelens dus, maar in ieder geval geen Bach om vroeg voor uit de veren te komen.