CD & DVD-recensie

© Aart van der Wal, december 2023

Op 19 december is het Franse Quatuor Arod te horen in de Rotterdamse Doelen, een evenement om niet te missen, want echt, dit is in alle denkbare opzichten een topensemble, opgericht in 2013 en bestaande uit Jordan Victoria en Alexandre Vu (viool), Tanguy Parisot (altviool) en Jérémy Garbarg (cello). Het kwartet trad al meerdere malen in ons land op en heeft diverse opnamen op zijn naam staan (op onze site vindt u daarvan de recensie).

'Arod' is een verwijzing naar het gelijknamige paard uit Tolkiens The Lord of the Rings. En evenals dat mythische dier maakt het ensemble reuzensprongen, zowel wat betreft het gekozen repertoire als het uitvoeringsniveau. De indruk die het Arod maakt is alsof de door het viertal uitgevoerde muziek op het lijf geschreven lijkt. Over deze Debussy-Attahir-Ravel cd valt in het cd-boekje onder meer te lezen:

[.] So we have designed this album of French music to be a true journey, alive to the very core of multiple worlds of the imagination, where music can express evanescent impressions, colours saturated with meaning, shimmering reflections and intense emotions. We hope that all our listeners will allow themselves in these unique musical landscapes, to explore the deepest recesses of the soul and to discover the inexpressible. [.]

Het lijken slechts woorden, totdat met het Arod ook muzikaal kennis wordt gemaakt, want dan worden ze op slag realiteit.

Van de kwartetten van Debussy en Ravel bestaan al diverse opnamen in de topcategorie, maar daaraan kunnen deze van het Arod Kwartet zonder enige reserve aan worden toegevoegd. Want dit is zowel puur technisch als interpretatief van grote klasse, wat eveneens geldt voor het speciaal voor het Arod, La Bella Saison en ProQuartet geschreven strijkkwartet van de Franse componist Benjamin Attahir (*1989): Al Asr, dat hier een 'world-premiere recording' beleeft en in het cd-boekje door hem zelf wordt toegelicht:

Al Asr is het derde stuk van een cyclus gebaseerd op de vijf elementen van de islamitische salah of salat, het middaggebed. Mijn doel was om de sfeer ervan naar muziek te 'vertalen': het scherpe licht, de broeierige hitte, de regenboog in de lucht zoals die de grond raakt - dit zijn de beelden die me hebben vergezeld toen ik dit kwartet schreef. Maar Al Asri is ook de 103 de sura van de Koran, die over tijd en de toekomst van de mens gaat. [...] Het was het dichterlijke en allegorische aspect dat mijn componeren stuurde.

En:

Here the four strings are treated like a single instrument, reconnecting with the backbone of my writing ornate monody, freely inspired by the music of the Middle East. Broadly taking as its basis the image of a scooter buffeted about by Roman cobblestones, the piece conveys this dazzling roughness, these jolts muffled by the smells of pine trees and hot soil, all flowing in the bath of an uneasy weariness.

De slotzin is een regelrecht compliment aan het adres van het Arod:

Al Asr is dedicated to my wonderful friends in the Quatuor Arod, who have brought it to life in a way I would never have dared to dream.

Het kwartet van Maurice Ravel horen we op dit album in de kritische editie onder redactie van François Dru waarover u hier alles kunt lezen en waarvan u zeker kennis dient te nemen.

Dan is er de bij dit album gevoegde dvd Le Quatuor Arod - Ménage à quatre, een filmdocumentaire van niemand minder dan Bruno Monsaingeon, naast auteur de maker van onder meer documentaires over Glenn Gould, Svjatoslav Richter, Piotr Anderszewski, Yehudi Menuhin en Nadia Boulanger.

Monsaingeon over de Arod-documentaire:

[...] We met, I heard them in the flesh, and the impression was every bit as spectacular as I had imagined. Indeed, on every subsequent occasion, I felt the same awed surprise. The devotion, refinement, the incredible intensity - and density - of their playing, the depth of sonority they were able to produce by dint of their hard work and attention to detail, the way their mastery allows them to abandon themselves to the music, their humility in the face of the masterworks they are performing - all these are the signature trademarks of the Arod. [...]

Ja. Een recensie op zich... En zo is het ook, want dit alles wordt inderdaad weerspiegeld in dit spel van deze vier jonge virtuozen die elkaar kenden van het Parijse conservatorium, met als oprichters van het Arod de violiste Jordan Victoria en de cellist Samy Rachid. met vanaf het begin Alexandre Vu als tweede violist. De altviolist Corentin Apparailly maakte later plaats voor Tanguy Parisot en Samy Rachid nog onlangs voor Jérémy Garbarg. De 'personeelswisseling' heeft de subtiele alchemie tussen de leden zo te horen niet aangetast. Gebleven is wat Monsaigneon heeft betiteld als de vanuit de individualiteit opgeloste 'single voice'. Ménage à quatre, geproduceerd door Pierre-Martin Juban, fascineert als gefilmde documentaire én als puur muzikaal tijdsbeeld van een fenomenaal ensemble.

index