CD-recensie

 

© Aart van der Wal, april 2021


Georges Aperghis - Solo

Aperghis: Lopsided Sob (2015) (voor accordeon) - Ruinen (1994) (voor trombone) - Schattentheater (2020) (voor altviool) - P.S. (2020) (voor saxofoon) - The Only Line (2009) (voor viool) - Deux cents quatre-vingt mesures (1979) (voor klarinet) - Tag ohne Nacht (2020) (voor contraforte)

Klangforum Wien: Krassimir Sterev (accordeon), Mikael Rudolfsson (trombone), Dimitrios Polisoidis (altviool), Gerald Preinfalk (saxofoon), Gunde Jäch-Micko (viool), Olivier Vivarès (klarinet), Lorelei Dowling (contraforte)
KAIROS 0015099KAI • 67' •
Opname: aug. 2020, Wiener Konzerthaus, Mozart-Saal, Wenen

   

De serie ‘Solo' van het Weense muzieklabel Kairos wordt exclusief gedragen door musici die zijn verbonden aan Klangforum Wien, een eveneens in Wenen gevestigd ensemble dat is gespecialiseerd in de moderne en eigentijdse muziek.

Dit album is gewijd aan de Griekse, in Frankrijk wonende componist Georges Aperghis (1945, Athene) die met vijf solostukken is vertegenwoordigd, achtereenvolgens voor accordeon, trombone, altviool, saxofoon, viool, klarinet en contraforte (een verbeterde versie van de contrafagot qua intonatie en dynamiek).

Een belangrijk kenmerk van Aperghis' componeren is dat van het experimenteel muziektheater, al heeft hij ook een naam opgebouwd als schepper van kamermuziek. In het begeleidende boekje legt hij zo ongeveer zijn geloofsbrieven af:

I always have this mental image of a small, imaginary theatre. When I compose, however, I don't think of the musicians' bodies and their movements. I simply think of the music. I compose sound-gestures, not bodily gestures.

Georges Aperghis

Deze zoon van een beeldhouwer en een schilderes heeft wat zijn solorepertoire betreft een klanktaal geschapen die volkomen losstaat van de tijdgeest. Iedere poging om er een zinvol etiket op te plakken is daarom al bij voorbaat tot mislukken gedoemd. Het betekent dat ieder stuk echt op zichzelf staat, een nieuwe klankwereld openbaart. Zo wordt het voor de luisteraar een ware ontdekkingstocht waarin de verrassende luisterervaring – positief of negatief (perceptie laat zich in dit geval niet of nauwelijks sturen) – centraal staat.

Aperghis behoort tot het componistengilde dat graag samenwerkt met musici. Wederzijds vertrouwen schept niet alleen een band, maar werkt ook inspirerend. Het blijkt onder meer uit de compositieopdrachten die hij van zowel individuele musici als van ensembles ontvangt.

When I think of the musicians and their personality whilst I'm composing, it is as if I was sending my thoughts through a prism. They get refracted and redirected.

Het is geen nieuw fenomeen maar bijzonder is en blijft het wel: noten, klanken die vanuit hun unieke isolement nauwelijks iets lijken voor te stellen, totdat ze in groter verband hun essentiële functionaliteit bewijzen. Het spel begint bij korte sequensen die vervolgens als het ware onder een vergrootglas worden gelegd waardoor de kleinste details zichtbaar worden en de weg openstaat naar het moduleren op grotere schaal. Als een beeld of schilderij dat eerst in zijn meest ruwe vorm gestalte krijgt, vervolgens het ene na het andere detail met grote precisie wordt uitgewerkt, waarna ze hun belangrijke rol mogen spelen in een dan pas nieuw te creëren ruimte waarin alles wordt samengebracht tot een artistiek indrukwekkend geheel. De zoon van een beeldhouwer en schilderes! De zeven musici van Klangforum Wien kunnen het niet anders hebben ervaren, want zij volgen – met in hun kielzog de luisteraar - in deze verre van gemakkelijke stukken eigenlijk dezelfde weg.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links