CD-recensie

© Aart van der Wal, november 2015

Het ensemble A Filetta (de naam van het ensemble wordt doorgaans zonder hoofdletter geschreven) heeft al een groot aantal cd's, gewijd aan de Corsicaanse volksmuziek, op zijn naam staan. Deze zes heren kunnen zingen, heel goed zelfs: zij creëren zowel individueel als gezamenlijk een schitterende koorklank, tot in de puntjes verzorgd, met iedere syllabe op de juiste plaats, zorgvuldig gefraseerd en fraai uitgebalanceerd, met behoud van de zeker voor de muzikale folklore zo belangrijke spiritualiteit en spontaniteit. Geen maniertjes dus, geen poging om deze miniaturen groter te maken dan ze zijn; en groot zijn ze genoeg. A capella zang is een vak apart: de zangers zijn uitsluitend op zichzelf aangewezen, niet gesteund door een of meerdere instrumentalisten.

In het cd-boekje helaas geen woord over A Filetta en zijn 'kastelentocht', maar gelukkig is er voor de geïnteresseerde genoeg informatie op het internet voorhanden. Het in 1978 opgerichte ensemble dankt zijn naam aan een Corsicaanse uitdrukking waarmee iemand wordt aangeduid die van het eiland is vertrokken om zich op het vasteland te vestigen. Hij raakt daar zo verfranst dat hij zijn wortels geleidelijk aan zelfs vergeet. Vandaar de uitdrukking 's'hè scurdatu di a filetta'. Filetta is de naam van de varen die grote delen van de Corsicaanse bodem bedekt en waarvan de wortels zo diep zijn ingegraven dat het vrijwel onmogelijk is om de varen zonder schade te verplaatsen. De metafoor is dus duidelijk, met de Corsicaan wiens wortels evenals die van de varen diep in de Corsicaans grond steekt.

De Corsicaanse zanggroep werd in 1978 opgericht in de Haute-Corse (Corsica Suprana), een Frans departement op Corsica. Het grenst aan het departement Corse-du-Sud en dankt zijn ontstaan aan een nieuwe bestuurlijke indeling die op 1 januari 1976 van kracht werd. De inwoners van beide departmenten zijn Corses, Corsicanen.

Vrijwel alle composities op deze nieuwe cd zijn van Jean-Claude Acquaviva, die in 1978 lid werd van A Filetta. De achtergrond ervan past naadloos bij het doel van de zanggroep: het conserveren en propageren van de Corsicaanse muzikale folklore. Stond aan het begin nog de 'riacquistu' (op basis van overlevering) centraal, later ging het ensemble zich toeleggen op de schriftelijk vastgelegde dicht- en andere teksten van lokale auteurs, maar ook op eigen creaties, wel of niet met instrumentale begeleiding. Een volgende stap was de meerstemmigheid die uiteindelijk uitgroeide tot een van de belangrijkste steunpilaren van het zingende gezelschap. Het zijn vooral de eigen creaties die hebben verhinderd dat A Filetta uiteindelijk verzandde in een museale functie. Juist het kiezen van eigentijdse invalshoeken heeft de actieradius van het ensemble aanzienlijk vergroot en de diep in de geschiedenis verankerde traditie nieuwe impulsen gegeven. Kortom, A Filetta is niet stil blijven staan en dat heeft zich in artistiek opzicht dubbel en dwars uitbetaald. Er is geen twijfel mogelijk: dit zijn theatermensen in hart en nieren. Deze cd is er het duidelijke bewijs van. Een extra winstpunt schuilt in de opname die intiem is gehouden, met de stemmen geplaatst in een werkelijk verbluffend mooi perspectief. Een indrukwekkende uitgave is het resultaat. Enig minpuntje: 39 minuten speelduur is wel erg karig!

index