CD-recensie

 

©Aarnout Coster, maart 2011

 

 

Mozart: Pianoconcert nr. 9 in Es, K 271 (Jeunehomme) – Pianoconcert nr. 12 in A, K 414 – Rondo in A, K 386

Ronald Brautigam (fortepiano), Kölner Akademie o.l.v. Michael Alexander Willens

BIS-SACD-1794 • 59' • (sacd)

 

 


BIS presenteert deze uitgave als het begin van een serie pianoconcerten van Mozart door Ronald Brautigam met de Kölner Akademie o.l.v. Michael Alexander Willens. Een verheugend vooruitzicht, want het (forte)pianospel van Brautigam wordt gekenmerkt door vitaliteit, betrokkenheid, zorgvuldige afwerking en een sterk gevoel voor stijl. Zijn grote affiniteit met de muziek van Mozart is bekend. Met het zelfde elan en gevoel voor verhoudingen vertolkt hij een concert van Mozart op de concertvleugel met het Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Haitink, als op de fortepiano met een klein ensemble.

Alfred Einstein noemde het Concert KV 271 (1777) een van de monumentale werken waarin Mozart geheel zichzelf is: origineel en moedig, ‘Mozarts Eroica’. Ook volgens Brautigam is dit werk ‘wezenlijk Mozart’; hij vertolkt samen met Willens dit werk vanuit die visie. In de tuttipassages speelt de solist de basnoten mee, zoals Mozart in zijn manuscript heeft genoteeerd. In de uitbundige, meeslepende hoekdelen neemt hij een pittig tempo: het lichte mechaniek en het snelle verklinken van de toon van de fortepiano nodigen daartoe uit. De sforzati door het orkest in het tweede deel benadrukken de dramatiek van het stuk, evenals de tragische accenten door de hobo’s (con affetto). Brautigam speelt in dit concert de minder bekende, kortere cadensen van Mozart en enkele smaakvolle ‘Eingänge’.

Ook het sierlijke concert KV 414 (1782) met zijn opgewekte, lichtvoetige hoekdelen en het intieme middendeel, krijgt een sprankelende en expressieve uitvoering. Ook hier in het eerste deel een minder bekende, kortere Mozart-cadens; met in de recapitulatie kleine versieringen.

Het Rondo KV 386 (1782) is een zelfstandig stuk, niet bedoeld als ‘Ersatz’ voor het derde deel van KV 414, zoals vroeger werd gedacht. Het is geschreven voor uiterlijk vertoon van de solist met roulades en snelle loopjes. In tegenstelling tot vroegere uitvoeringen zoals die van Haskil (1955, Philips) of Brendel (1976, Philips) krijgt het werk hier een uitvoering met het originele slot. Aan het manuscript, dat in 1799 door Mozarts weduwe Konstanze werd verkocht aan de uitgever André, ontbrak het slot. André heeft het incomplete stuk niet uitgegeven. In 1838 verscheen in Engeland een bewerking voor solopiano door Cipriani Potter met een door hemzelf gemaakt slot. Het manuscript werd toen gekocht door een Engelsman, die met dit handschrift van de, inmiddels posthuum wereldberoemde, componist niets beters wist te doen dan de bladen eruit te scheuren (het was toch al incompleet) en deze uit te delen aan vrienden en kennissen.

In de twintigste eeuw zijn door musicologen pogingen gedaan om het stuk te reconstrueren in de oorspronkelijke vorm aan de hand van Potters bewerking en enkele bladen die her en der opdoken,. Na de publicatie van een versie van Alfred Einstein in 1936, kwamen nog meer bladen te voorschijn en verscheen er in 1962 een versie van Paul Badura-Skoda en Charles Mackerras, nog steeds met het potteriaanse slot. In maart 1980 had de musicoloog en Mozart-kenner Alan Tyson de dag van zijn leven toen hij in de British Library uit een map met manuscripten van diverse componisten (die ooit aan Hummel had toebehoord) een drietal bladen met het handschrift van Mozart opviste. Terstond herkende hij dit fragment als het ontbrekende slot van het Rondo KV 386. Het is de versie met dit hervonden slotgedeelte, die we op deze sacd horen.

Zoals gezegd, er wordt schitterend gemusiceerd op authentieke wijze: op fortepiano in de, in Mozarts tijd gangbare, Vallotti-stemming, met klein orkest met natuurhoorns en barokhobo’s. Een mooi en veelbelovend begin van een nieuwe serie opnamen van Mozarts pianoconcerten!


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links