CD-recensie
© Aarnout Coster, september 2010
 |
Mahler: Symfonie nr 4 in G.
Laura Claycomb (sopraan),
London Symphony Orchestra o.l.v. Valery Gergiev.
LSO Live 662 • 55 • (sacd)
De Vierde symfonie van Mahler wordt veelal beschreven als de zonnigste en vrolijkste van zijn symfonieën, met een terugverlangen naar de gelukkige kindertijd, eindigend met een kinderlijke voorstelling van de Hemel. Maar Mahler had te veel levenservaring om daarin te geloven, zijn kindertijd was trouwens helemaal niet zo gelukkig. Het boekje bij deze cd laat geen twijfel over Gergievs benadering van de Vierde symfonie van Mahler. Het gaat hier niet alleen zonnig en vrolijk aan toe, maar ook de donkere kanten des levens komen aan de orde. Veelzeggend is het volgende citaat van Mahler: ‘Dass ich plötzlich zu meinem Erstaunen gewahrte ich befinde mich in einem völlig anderen Reich, wie wenn du meinst in blumigen elysischen Gefilden zu wandeln, und siehst dich mitten in die nächtlichen Schrecken des Tartaros verwandelt...’
Gergiev begint het eerste deel (Bedächtig, nicht eilen) in een rustig tempo. In de doorwerking voert hij het tempo op en vallen donkere slagschaduwen over de lieflijke thematiek van de expositie, culminerend in een climax met donderende pauken. Het is muziek vol melancholie en verlangen. Mahler: ‘Die Musik muss immer ein Sehnen enthalten, ein Sehnen über die Dinge dieser Welt hinaus’.
Een cynisch-klaaglijke hoorn opent het tweede deel en bepaalt samen met de ‘verkeerd’ gestemde viool de sfeer. De dood speelt ten dans en bij Gergiev wordt het niet echt vrolijk. Het dansthema heeft een vermoeid, zuchtend karakter.
Het derde deel vertolkt, volgens Mahler, ‘wohin der Tod uns geführt hat’. Het is een van de mooiste symfoniedelen die Mahler gecomponeerd heeft. De celli van het LSO spelen het thema prachtig. Gergiev laat het eigen karakter van de variaties - afwisselend van cantabile tot dramatisch - mooi uitkomen. De climax is, evenals in het eerste deel, met donderend geweld van de pauken, gevolgd door een subtiel gespeeld ‘Sehr zart und innig’.
Het vierde deel dirigeert Gergiev langzamer dan de meeste van zijn collega’s. Dat heeft het voordeel dat de zangeres in de snelle passages verstaanbaar kan blijven. De Amerikaanse sopraan Laura Claycomb zingt haar partij met veel gevoel en met een prachtig mezza di voce in het laatste couplet.
Samenvattend: Gergiev, evenals Mahler operadirigent, interpreteert deze symfonie op meeslepende wijze als een dramatisch werk. Deze uitvoering is m.i. tot nu toe de meest geslaagde van Gergievs Mahler-serie met het LSO. De live-opname klinkt goed; applaus is weggelaten, na het zachte, uitstervende slot past alleen maar stilte.