CD-recensie
© Aarnout Coster, januari 2013
 |
Haydn: Pianosonates (deel 4)
nr. 30 in D (Hob. XVI: 19) – nr. 38 in F (Hob. XVI: 23) – nr. 40 in Es (Hob. XVI: 25) – Variaties in fis (Hob. XVII: 6) – Variaties in fis (oorspronkelijk slot)
Jean-Efflam Bavouzet (piano)
Chandos CHAN 10736 • 69' •
Opname: 21-23 februari 2012,
Potton Hall, Dunwich, Suffolk
Toen de pianiste Ingrid Haebler begin zestiger jaren van de vorige eeuw een recital in de Kleine Zaal van het Concertgebouw gaf, begon zij met een sonate van Haydn. Dat was ongewoon – Haydn was immers de componist van symfonieën en strijkkwartetten. Pianorecitals waren gewijd aan Beethoven en/of latere componisten. Soms ook Bach, maar Haydn? Ach, die eenvoudige sonates. Eenvoudig?? Haebler speelde Haydns ultieme Sonate in Es (Hob. XVI: 52) en het was voor veel concertbezoekers een openbaring. Op geluidsdrager waren er in die tijd maar enkele sonates verschenen.
Dat was 50 jaar geleden. Inmiddels heeft een herwaardering plaatsgevonden in het voetspoor van de authentieke beweging. Nu kan men kiezen uit uitvoeringen op fortepiano of op moderne vleugel. Met name Alfred Brendel was een overtuigend Haydn-vertolker op de Steinway.
De Franse pianist Jean-Efflam Bavouzet bouwt thans aan een complete Haydn-cyclus op cd, waarvan nu het vierde deel is verschenen. Dit deel bevat drie sonates uit Haydns ‘middenperiode’ (1767-1773): vitale robuuste muziek en de Variaties in fis uit 1793, een direct aansprekend, ontroerend werk.
Bavouzets pianospel in Haydn is puntig en levendig. Zijn benadering is to the point en no-nonsense: geen geromantiseer, maar de grote lijn vasthoudend met lenig, ritmisch spel. Hij herhaalt zowel expositie als doorwerking en recapitulatie, waarbij hij de herhalingen volgens de 18 e eeuwse mode van kleine versieringen en variaties voorziet. In het Andante van de Sonate nr. 30 speelt Bavouzet een uitgebreide cadens van Zoltán Kocsis.
Voor deze opname koos hij een Yamaha model CFX concertvleugel met een heldere, directe klank. Naast de ‘klassieke’ Brendel-benadering vanuit de Duits-Oostenijkse school geeft Bavouzet een ‘moderne’ kijk op Haydn vanuit de Franse 20ste-eeuwse traditie.
Het boekje bevat uitgebreide toelichtingen bij de gespeelde werken (en de nummering!) van de hand van Marc Vignal. Bavouzet schrijft o.m. over zijn selectie sonates op deze cd en over zijn onderzoek van het manuscript van de Variaties in fis. Hij ontdekte een oorspronkelijke slotcadens, doorgehaald door Haydn, die hem verving door een nieuwe, uitgebreide cadens met een turbulent karakter. Het nooit eerder gepubliceerde oorspronkelijke slot van de Variaties in fis, is op de cd apart bijgevoegd.