CD-recensie
© Aarnout Coster, oktober 2009
 |
Brahms: Symfonie nr. 1 in c, op. 68 - Variaties op een thema van Haydn op. 56a - Hongaarse dans nr. 14.
Budapest Festival Orchestra o.l.v. Iván Fischer.
Channel Classics CCS SA 2809 • 67' • (sacd)
In 1983 richtten dirigent Iván Fischer en pianist Zoltán
Kocsis het Budapest Festival Orchestra (BFO) op. In zijn 26-jarig bestaan
is het orkest geregeld op Europese podia opgetreden en zijn er ca. 50
cds verschenen met werk van o.a. Rachmaninov, Tsjaikovski en Mahler. Met
Richard Goode legde het orkest onder Fischer onlangs de vijf pianoconcerten
van Beethoven vast op Nonesuch (klik hier).
Fischer treedt jaarlijks op als gastdirigent in het Concertgebouw. De
in Amsterdam woonachtige dirigent voerde in maart 2008 met het Koninklijk
Concertgebouworkest Bachs Matthäus-Passion uit. Met het BFO gaf hij
onder meer een concert onder de titel ‘Brahms en de zigeunermuziek’,
waarin naast werk van De Sarasate en Liszt de Eerste symfonie van Brahms
op het programma stond. In januari 2009 heeft Fischer dit werk met het
BFO op cd vastgelegd.
Mengelberg noteerde in zijn dirigeerpartituur van Brahms’ Eerste symfonie: ‘Alle Chromatik u. auch sonst vieles “Ungarisch” fühlen’ en hoe hij dat deed, is te horen op een live- opname uit 1940 (Philips) met een indrukwekkende, zeer expressieve vertolking van dit imposante werk. Fischer en zijn orkest zijn natuurlijk qualitate qua ‘Ungarisch’ maar dan op de manier van deze tijd. Fischer beschouwt Harnoncourt als zijn grote voorbeeld. In de inleiding Un poco sostenuto komt bij Mengelberg met dreunende paukenslagen een grootse klank van het volle orkest met een maximale expressie op de toehoorder af; Fischer laat zijn exact spelende orkest een prachtige klank voortbrengen, ritmisch en meeslepend, maar niet zwaar. Bij het Allegro neemt Fischer een vlot tempo en hij geeft dit deel reliëf door felle accenten af te wisselen met mysterieuze sfeer. Het Andante sostenuto (‘Liebe’ noteerde Mengelberg hier) krijgt een serene, liefdevolle behandeling. De soloviool in het laatste gedeelte klinkt op de voorgrond, maar dat is geen bezwaar: het slot van dit deel is zo een mini-vioolconcert. In het derde deel is de kenmerkende afwisseling van pp en ff fraai gerealiseerd. De duistere aanloop naar het vierde deel Allegro ma non troppo, met de nodige nuances uitgevoerd, wordt gevolgd door het in volle glorie voorgedragen hoofdthema. Fischer maakt met zijn gepassioneerde uitvoering dit vierde deel met z’n geweldige slotapothesose tot een belevenis.
 |
| Iván Fischer (Foto © Dan Porges) |
Deze uitvoering laat een nieuw, helder licht schijnen op dit bekende werk en is zonder meer een aanrader. Ook de andere werken op deze cd krijgen een voortreffelijke uitvoering. De Haydn-variaties krijgen elk hun eigen karakter en ook hier valt het hoge niveau van musiceren door Fischer en zijn orkest op. De Hongaarse dans, door Fischer voor strijkorkest bewerkt, komt lieflijk, zacht gespeeld voorbij zweven.
De superaudio-opname, doorzichtig en helder, geeft alle dynamische en ritmische nuances perfect weer.