Boeken
over muziek (algemeen)
© Aart van der Wal, april 2018
Clemens Kühn: Abenteuer Musik - Eine Entdeckunsreise für Neugierige Bärenreiter | Metzler, Kassel & Stuttgart 2018 |
 |
Van de Duitse musicoloog Clemens Kühn (Hamburg, 1945) verscheen bij Bärenreiter al eerder een aantal boeken: 'Lexikon Musiklehre', 'Kompositiongeschichte in kommentierten Beispielen', 'Musiktheorie unterrichten - Musik vermitteln', 'Gehörbildung im Selbststudium', 'Modulation kompakt' en 'Formenlehre der Musik'. Daar is nu dan 'Abenteuer Musik´ bijgekomen, een handzaam leerboek maar tevens een 'Entdeckungsreise für Neugierige'. Veel weten over muziek en die kennis op een direct aansprekende, heldere manier overbrengen zijn twee volkomen verschillende zaken. Immers, een kenner is nog geen pedagoog en wie de beginselen van een goede kennisoverdracht niet in voldoende mate beheerst zal zijn (potentiële) publiek niet voldoende weten te bereiken. Maar Kühn kent het klappen van de zweep, hij geniet in zijn Duitsland een grote reputatie, enthousiasmeert en gebruikt zijn kennis niet om daarmee te epateren, maar wel om zijn lezers er op een zeer aanstekelijke manier deelgenoot van te maken. Dat gaat bij wijze van spreken spelenderwijs (overigens een zeer belangrijke eigenschap van muziek!)
Kùhn heeft niet meer dan 175 pagina's (het handige register niet meegeteld) in net nog geen A5-formaat nodig om zijn lezers beknopt maar wel to the point kennis te laten maken met dat avontuurlijke landschap van de muziek: hoe zij is ontstaan, op welke manier zij zich aan ons openbaart, hoe zij wordt genoteerd en uitgevoerd, wat zij in ons kan bewerkstelligen, maar ook met zaken als de macht van de vertolkers, waarom het notenschrift niet zo moeilijk is als vaak wordt gedacht, dat componeren toch echt mensenwerk is en hoezeer bewust maar ook onbewust (zelf)plagiaat in het scheppingsproces een belangrijke rol speelt. Natuurlijk gaat ook ook over het luisteren naar (ook nieuwe) muziek en zorgt de auteur voor een representatief overzicht van de muziek in de loop van de geschiedenis.
Nee, dit is geen algemene muziekleer van grote theoretische proporties, maar het is wel een uitermate onderhoudend 'leerstuk' dat niet alleen dat grote avontuur van de muziek in zijn vele facetten beschrijft, maar bovendien uitstekend als compendium kan dienen. En wie mocht denken dat een boek in deze opzet voor de kenner geen verrassingen kan bieden zal bedrogen uitkomen. Dan zijn er de vele luistertips die door het boek zijn verstrooid. Handig is ook het aanhangsel 'Eine kleine Begriffskunde', waarin de meest gangbare begrippen in de muziek aan bod komen. Dat het boek is verluchtigd met notenvoorbeelden en afbeeldingen spreekt welhaast vanzelf. Ook wie de Duitse taal niet op ´romanniveau´ in voldoende mate beheerst, zal weinig moeite hebben met de Duitse tekst.