Uitgever BCM publishing, Eindhoven
278 blz., afm 30 x 30 cm
luxe editie € 24,95 bij Museum Beeld en Geluid, Hilversum
Populaire editie € 19,95 bij o.m. de winkels van Bruna

Dit boek werd pal voor Sinterklaas gepresenteerd en verschijnt op een verrukkelijk royaal lp-hoesformaat in een luxe gebonden editie, terwijl ook een rugverlijmde volkseditie beschikbaar is. De luxe editie vormt door zijn gestalte een sieraad voor de leestafel en daar hoort ´t ook. Samen met de Grammy hoort de Edison tot de oudste muziekprijzen ter wereld. Heel vilein laat ik niet onvermeld dat de glorietijd van de Edison in de jaren van de grammofoonplaat lag. Aan die periode is onmiddellijk de naam van Willem Duys gekoppeld. Hij eist – via zijn ghostwriter - in een voorwoord de eer nadrukkelijk op. Daarmee is hij de opmaat voor een lange cascaderende rij van ego´s en superego´s. Verbaast het na een halve eeuw Edison?
Gelukkig streefden de samenstellers niet naar encyclopedische informatie, anders was dit boek volgesneeuwd met gegevens over de inmiddels meer dan 700 Edisonwinnaars en een multivoud aan genomineerden en hun voortbrengselen. In die vijftig jaar werden maar liefst 1498 beeldjes uitgereikt. Dit boek gaat hap-snap door 1960-2010 heen en dat is maar goed ook want niet elk jaar leverde iets vermeldenswaardigs op. Overigens produceerde de Edisonstichting jarenlang documentatie systeemkaarten ten behoeve van onderzoek. Het leukste zijn de grootformaat foto´s omdat opeens het kindsterretje Heintje.naast Maurice Chevalier staat of - bien etonné - Antoine Bodar naast René Jacobs, iets wat je normaliter niet gauw tegenkomt. Dankzij het royale formaat van het boek zijn die foto´s buitengewoon informatief en hartverwarmend. Helaas dient zich hier en daar ook lapwerk aan in overdrukken van programmabladen die door hun verkleining amper leesbaar zijn Insiders wisten het al, maar uit de bescheiden tabellen in dit boek en uit herinnering is te zien dat het Concertgebouworkest onderhand over 50 beeldjes moet beschikken. Niet onvermeld mag de kleurrijke rol blijven van de oud Luister- hoofdredacteur en latere platenproducent wijlen Klaas Posthuma.
Het is een volstrekt pretentieloos boek dat erom vraagt om van tijd tot tijd doorgebladerd te worden, terwijl er het nodige te lachen valt. Wie kniest dan over zekere uitglijders in de teksten over klassieke musici en andere sporen van haast. Echt jammer is soms dat bij enkele groepsfoto´s wel namen worden aangegeven maar niet altijd welke plek de betrokkenen op de foto innemen. Maar ook dat kan een leuke puzzel zijn om met geestverwanten uit te zoeken. Met enige verbazing stel ik vast dat de auteurs de mineure aspecten aan het organiseren van 50 jaar festival alle ruimte geven waardoor soms de vele majeur momenten ondergesneeuwd lijken. Alsof de lezer niet weet dat welke festivalorganisatoren ook zowel de hete adem van artiesten als van de platenbranche in hun nek voelen. Dat gaat in de boekenbranche niet anders. Probleem is altijd dat de boutique-importeurs van geluidsdragers niet altijd aangesloten zijn bij de branche-organisatie omdat ze de hoge contributie niet kunnen ophoesten. Maar ze kunnen dan ook geen titels voordragen voor bekroning. Niet onvermeld mag blijven dat de toenmalig directeur van de Edisonstichting, Leo Boudewijns, dubbelde in de NVPI, de organisatie van de platenimporteurs. Hij heeft met grote onbaatzuchtige inzet een strak reglement opgesteld wat door de jaren met hand en tand tegen industrie (en vaak ook detailhandel) moest worden verdedigd. Beide partijen wilden commerciële titels, de Edisonstichting persisteerde op artistieke kwaliteit. Dat riep cynisme op: sommige bekroonde opnamen haalden het niet verder dan de ambassades van het land van herkomst van muziek/artiest. In het ergste geval slechts de prijzen- en oorkondevitrine bij de Edisonstichting, zo werd gefluisterd. Zo kon het voorkomen dat de Nederlandse ambassadeur in Verweggistan tijdens een officiële ontvangst met een kloeke cd-box op de proppen kwam met het complete oeuvre elektronische muziek van Jan Boerman. Wat ietwat onderbelicht blijft is dat de Edison een fonografieprijs is, maar dankzij het omslag weet je dat dan wel weer.