Actueel (archief)

Monteverdi.tv en RTL 8 slaan handen ineen:

Klassiek op de zondagochtend

 

© Aart van der Wal, 4 april 2008

 

De klassieke-muziekliefhebber (opera, operette en ballet horen daar nadrukkelijk ook bij) hoeft het van de Nederlandse tv niet te hebben. Schraalhans is keukenmeester en áls er eens een aantrekkelijk muzikaal gerecht wordt geserveerd is dat toch vaak op een niet zo voor de hand liggend tijdstip: rond middernacht. Wie dan liever slaapt heeft maar een alternatief, de videorecorder. Het is verleidelijk om hier terloops ook maar weer eens het 'drama Radio 4' aan de orde te stellen, maar ik zal me bedwingen...

Over onze vaderlandse tv is al zoveel geklaagd dat ik dat hier niet nog eens dunnetjes over hoef te doen. Het buitengewoon schrale cultuuraanbod is slechts een aspect van de door de jaren heen gegroeide berg ergernissen, waarbij het geen troost biedt dat het in de ons omringende landen niet beter is.

Dé 'klassieke' tv-zender is uiteraard Mezzo, vooralsnog de enige in zijn soort. Ik herinner me nog dat in het begin er niet of nauwelijks reclame te zien was, maar dat bleek geen al te lang leven beschoren. Nu weet ik niet beter of reclame is ook bij Mezzo niet weg te denken, hoewel programma's er niet voor worden onderbroken. De wervende boodschappen worden tussen de blokken geventileerd. Dan is er nog het Duitse Arte dat wel veel aandacht aan cultuur besteed, maar waarin de klassieke muziek slechts een marginale rol speelt.

RTL 8 (wie had dát gedacht) en Monteverdi. gaan met elkaar samenwerken met het oogmerk om op de zondagochtend van 9 tot 12 een gevarieerd programma met klassieke muziek (in de breedste zin van het woord) te presenteren. Hoe dat er vervolgens uit zal gaan zien weten we nog niet, maar het eerste programma dat komende zondag de ether ingaat, ziet er volgens de beide partners zo uit:

09.00 - 09.30 uur - From Rome to St. Petersburg
Werken van beroemde componisten ondersteund door beelden van mooie steden en landschappen.

09.30 - 10.30 uur ~ Classical Light
Bekende delen uit internationale klassieke concerten.

10.30 - 11.00 ~ Music to Worship
Prachtige religieuze muziek uit kerken en kathedralen.

11.00 - 12.00 uur ~ Gala!
Bijzondere internationale galaconcerten, voorafgegaan door korte inleidingen.

Bij sommige titels houd ik eerlijk gezegd een béétje mijn hart vast. Classical Light lijkt voorbestemd voor Classic FM achtige programma's. Music for the millions dus.

Wat hier zeker vermeld dient te worden is dat het aantal kijkers een hoge mate de toekomstige invulling van de programma's zal gaan bepalen. Dat wordt nog weleens over het hoofd gezien, maar het is natuurlijk een vaststaand feit dat geen enkel programma wordt gecontinueerd bij onvoldoende kijkers. Echter, ook de samenstelling van de programma's hangt ermee samen. Hoe meer kijkers des te groter wordt de kans dat meer programma's worden aangeboden die dieper graven dan wat nu in eerste aanleg is aangekondigd. En waarvoor uiteindelijk ook meer zendtijd beschikbaar komt. Voorlopig gaat het om een proefperiode van twaalf weken, waarmee de partijen de belangstelling voor klassieke muziek op tv onderzoeken.

RTL's Frank Eijken zei het zo: "Wij hebben al langere tijd ambities voor het uitzenden van klassieke muziek via een digitaal kanaal. Inmiddels hebben we in Monteverdi.tv een fantastische partij gevonden om samen de markt voor dit genre [klassieke muziek, AvdW] te verkennen. 'Klassiek op 8' is een eerste aanzet. Bij een goede ontvangst [hij doelde hierbij niet op de signaalsterkte, AvdW] kijken we hoe we onze plannen verder kunnen uitrollen."

Monteverdi-CEO Rob Overman: "Wij zijn opgericht met de ambitie een grote speler te worden op de internationale markt voor klassieke muziek en opera op het Web, Mobiel en Digitale TV. Kwaliteit en innovatie staan bij ons voorop. RTL geeft ons de kans om klassieke muziek op een verfrissende manier onder de aandacht te brengen bij een breed publiek."

Zeker, er klinken stemmen in de trant van "na de popmuziek is nu de klassieke muziek het slachtoffer van de vercommercialisering." Dat de 'serieuze' muziek onder de commerciële moker wordt platgeslagen, er een soort eenheidsworst zal gaan ontstaan. Misschien wordt hier de gedachte gevoed dat de klassieke muziek - omdat die zo 'serieus', zo 'verheven' is - symbool moet staan voor caritas, dat zij toch maar zoveel mogelijk van de wind moet leven. Onzin natuurlijk. Alsof de meeste componisten uit het verre verleden gratis componeerden, van de wind leefden. Kunstenaars willen graag voor hun prestaties worden betaald, decorbouwers, regisseurs, producers, camera- en geluidsmensen evenzeer. Zalen en studio's worden niet gratis ter beschikking gesteld, drukwerk komt niet uit de bomen vallen. Wie na een avond in de Weense Staatsopera 300 euro lichter is (dan moet de auto nog uit de parkeergarage worden gehaald en een restaurant worden bezocht...) zeurt ook niet over de 'vercommercialisering' maar heeft, als het goed is, een kostelijke voorstelling beleefd.

Wie de traditionele uitvoering van Bachs Matthäus-Passion in de Grote Kerk van Naarden door De Nederlandse Bachvereniging onder Jos van Veldhoven onlangs op Monteverdi.tv heeft meebeleefd weet dat die mogelijkheid zich op geen enkele andere mediagenieke wijze zou hebben voorgedaan. Het is niet alleen in Naarden dat de vaderlandse tv-zenders het volkomen hebben laten afweten, jaar na jaar na jaar. In plaats daarvan kregen we een verouderde Engelse uitvoering voorgeschoteld. Zo lopen de hazen in Hilversum nu eenmaal.

Tot slot

De klassieke muziek loopt qua populariteit straatlengten achter bij de popsector. Het is juist daar waar de commerciële invloeden buitensporig hoog zijn. Wie klaagt erover? Bijna niemand, het hoort er gewoon bij, het is onderdeel van de 'scene'. Er wordt geplugd, geduwd en getrokken om bepaalde artiesten hoger op de ranglijst te krijgen. Populariteit wordt gemaakt, niet geboren. In het domein van de klassieke muziek zien we dergelijke ontwikkelingen ook, maar aanzienlijk minder heftig. Het marketing-achtige veldwerk ten behoeve van Cecilia Bartoli en Janine Jansen heeft zowel het platenlabel als de artiesten geen windeieren gelegd, maar het is nog steeds eerder uitzondering dan regel. Hoeveel kleinere labels zijn er niet die geweldig nieuw repertoire uitbrengen en daarmee zo succesvol zijn dat er zelfs een verschuiving is opgetreden van de niche-markt naar de gewone markt!

Nee, we hoeven niet zo benauwd te zijn voor de invloed van de commercie op de klassieke muziek. Misschien pakt het wel zo uit dat samenwerkingsverbanden zoals tussen Monteverdi.tv en RTL 8 uiteindelijk tot een toename van de 'consumptie' van klassieke muziek zal leiden. De muziek zal er zeker niet slechter van worden. Die blijft zoals zij altijd is geweest: subliem.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links