Kort geleden lanceerde Monteverdi.tv de bètaversie van een zeer veelbelovend 'portal' dat zowel het muziekbedrijf in al zijn facetten als de muziekliefhebbers samen kan brengen. En dat dan op wereldwijde schaal. Zo vlak voor Kerstmis lijkt het sterk op 'Komt allen tezamen'.

In het internetjargon is het 'portal' niets anders dan (letterlijk!) het portaal (of het platform), in dit geval de toegang tot overzichtelijk gerangschikte en direct beschikbare informatie op het gebied van de klassieke muziek. Van de erachter schuilgaande techniek merkt de gebruiker zelf niets: hij hoeft slechts op buttons te klikken om de daaraan gekoppelde menu's op te roepen. Monteverdi.tv heeft het zó eenvoudig gemaakt dat zelfs degenen met nauwelijks enige kennis van het internet in een oogwenk de weg kunnen vinden.

Deze eenvoudige opzet loopt feitelijk ook vooruit op de in zwang komende verbintenis tussen televisiescherm en computer, wat trouwens ook blijkt uit de door Monteverdi.tv in de bètaversie al toegepaste zogenaamde 'full screen' technologie.

Jawel, het concept wordt commercieel aangestuurd. Alle basisfuncties zijn gratis, maar wie meer wil zal ervoor moeten betalen. Dus geen gratis concerten en operavoorstellingen die kunnen worden gedownload (wel clips) en al evenmin gratis cd's en dvd's. Niemand kan ook iets anders verwachten, want deze site is natuurlijk niet opgezet met het oogmerk om buiten of binnen de mazen van het auteurs- en kopieerrecht te fungeren.

Het is nog te vroeg om een definitief beeld te vormen van hetgeen Monteverdi.tv in de aanbieding heeft (er is immers alleen nog sprake van een bètaversie), maar wat er inmiddels op te vinden is, is op zijn minst toch zeer veelbelovend. Ik kan u geen beter advies geven dan er een kijkje te nemen: www.monteverdi.tv. Een beeld zegt meer dan duizend woorden.

Verspreide informatie ook elders

Wie er zin in en tijd voor heeft kan op het internet op het gebied van de klassieke muziek ontzaglijk veel vinden. Mits men natuurlijk vaardig is in het gebruik van zoekfuncties zoals die van Google. Maar dan nog is het voor menigeen geen 'gefundenes Fressen'. Immers, men dient wèl te weten waarnaar gezocht moet worden. Wie bijvoorbeeld nog nooit van Arnold Schönberg heeft gehoord of bij wie die naam nogal ver is weggezakt zal niet zo gauw op het in Wenen gevestigde Arnold Schoenberg Center stuiten. Het fascinerende van zo'n website als Monteverdi.tv is dat die uitnoodt tot allerlei exploraties die men zelf niet zo 1-2-3 zelf zou hebben bedacht. En dan komt al snel het een van het ander. Naarmate de tijd voorschrijdt komt er steeds meer informatie op de site beschikbaar, waarbij de beheerders ervoor zullen dienen te zorgen dat binnen de gekozen menustructuur de nu zeer gemakkelijke toegankelijkheid overeind blijft. Een uitdaging die er niet om liegt. Het principe is in ieder geval glashelder: alles-in-één-doos én alles-uit-één-doos.

Het concept lijkt op dat van iTunes (dat vrijwel geheel is geënt op de popmuziek), maar dankzij de fabuleuze grafische interface ziet Monteverdi.tv er veel gelikter uit, voornamer ook. Het oog wil ook wat en wie kan bezwaar hebben tegen zoveel distinctie, zoveel cachet?

De commercie

Hoe verhouden zich klassieke muziek en commercie tot elkaar? Ik vind niet dat we daarover al te moeilijk hoeven te doen. Componisten uit bijvoorbeeld de zeventiende en achttiende eeuw konden ook niet van de wind leven. Mozart schreef bijna uitsluitend opdrachtwerken want de schoorsteen moest wèl roken. Beethoven onderhandelde vaak en veel met zijn uitgevers, zijn correspondentie getuigt ervan. Trouwens, we willen zelf toch ook worden betaald voor hetgeen we in ons professionele metier verrichten. Een site zoals die van ons draait weliswaar uitsluitend op idealisme, maar hoe lang kan dat nog worden volgehouden? De provider bij wie wij onze site hebben ondergebracht rekent ons voor het almaar toenemende dataverkeer uiteraard de volle prijs! Als straks Monteverdi.tv volop in bedrijf is, zullen er toch voldoende inkomsten moeten worden gegenereerd om de hoge kosten (van grafisch ontwerp tot site-onderhoud en dataverkeer) daaruit te kunnen bestrijden.

Het commerciële aspect kan door iedere bezoeker van Monteverdi.tv trouwens gemakkelijk worden herkend. Het wordt bepaald niet onder stoelen of banken gestoken. Labels zoals EMI en Virgin Classics die clips aanbieden hopen natuurlijk dat u koopt! Voor de bestelservice (Amazon) geldt hetzelfde. Het concert- en muziekbedrijf participeert omdat men er beter van hoopt te worden, waar op zich niets mis mee is.

Straks zijn misschien de volledige festivalprogramma's van Salzburg, Praag, Wenen, Cremona (de échte Monteverdi!), Leipzig enz. met één muisklik op Monteverdi.tv oproepbaar. Dan is het nog maar een kleine stap naar een erbij passende vliegreis, de autohuur, het hotel... Zoals gezegd: alles-in-één-doos, alles-uit-één-doos.

Onbegrensde mogelijkheden

Het voordeel van de portaalfunctie is dat alle deelnemers voor hun eigen informatieaanlevering zorgen. Het zijn dus niet de beheerders die dag en nacht achter de beeldschermen gekluisterd hoeven te zitten om al die informatie in te voeren. Met aan menu's gekoppelde modules kan iedere participant zijn informatie op de site plaatsen, op het tijdstip dat het hem belieft. De portaalbeheerder zorgt er wel voor dat die gegevens altijd precies op de plek komen te staan waar ze ook thuishoren. Hij levert de deelnemers de daarvoor benodigde software en de bijbehorende instructies. De modules stellen hen in staat om informatie te verversen, te verwijderen, aan te passen of toe te voegen. Ook aan die kant: een kind kan de was doen. Maar alvorens dat zo ver is, is er heel veel werk op en aan de site aan voorafgegaan. De praktijk is veel weerbarstiger dan weleens wordt gedacht.

Als het gehele concept naar behoren is ingericht en ook draait zijn de mogelijkheden inderdaad onbegrensd. De enige begrenzing huist feitelijk bij de deelnemers, want van hen zal het toch vooral afhangen of de beschikbare informatie voldoet. Wat dat betreft kan het portaal niet als een filter fungeren.

In zekere zin geldt dat ook voor fora. En Monteverdi.tv is van plan om muziekliefhebbers ook op dit punt samen te brengen, met elkaar te verbinden. Wij stopten vorig jaar met ons forum omdat er té veel niet voor het onderwerp (klassieke muziek) relevante discussies ontstonden, terwijl ons de tijd ontbrak om als moderator te fungeren. Een veel beter voorbeeld laat www.librarything.com zien, dat is ontworpen voor de echte boekenliefhebbers en waar ook degenen die niet deelnemen aan de verschillende fora veel relevante kennis kunnen opdoen. Hopelijk zal Monteverdi.tv er wèl in slagen om door een actief beschermingsbeleid het kaf van het koren te (blijven) scheiden. We zullen het straks allemaal gaan zien. Een Taiwanese Mahler-liefhebber die over een bepaalde uitvoering in een forumgesprek raakt met iemand in Venezuela!

Een béétje chauvinisme past hier overigens wel: de drijvende kracht achter Monteverdi.tv is Rob Overman (1958), nu mede-oprichter en directeur van Monteverdi.tv, die al een respectabel aantal functies en nevenfuncties in het muziekleven op zijn heeft staan:

1982-1998: koor- en orkestdirigent amateurcircuit1986-1990: docent muziek/cultuurgeschiedenis Conservatorium van Leeuwarden.
1987-1993: muziekcriticus Dagblad de Gooi & Eemlander/Utrechts Nieuwsblad.
1990-1992: Docent special studies (The Netherlands Gustav Mahler Tradition) aan de Rijksuniversiteit Utrecht, vakgroep Muziekwetenschappen.
1990-1993: zakelijk leider van Orkest de Volharding.
1993-1998: manager van het Radio Filharmonisch Orkest.
1998-2000: algemeen directeur van de Stichting NedPhO.
2000-2003: algemeen directeur van het Rotterdams Philharmonisch Orkest en het Rotterdam Philharmonic Gergiev Festival.
Jurylid Nederlandse Muziekprijs.

Taal

De voertaal voor de bètaversie is het Engels, wat voor veel Nederlandse muziekliefhebbers geen echt beletsel zal vormen. We klagen wel steen en been over ons krakkemikkerige onderwijs (met veel dank aan niet in de laatste plaats mevrouw Tineke Netelenbos), maar er spreken verhoudingsgewijs veel meer Nederlanders Engels dan onze oosterburen of de Fransen (over de Fransen gesproken: de Franse tv-zender Mezzo, gespecialiseerd in klassieke muziek, heeft hier niet een enorme kans gewoon laten liggen, maar had ook de gelegenheid te baat kunnen nemen zijn krakkemikkige website eens fors op te waarderen). Maar misschien zien we - evenals bij Librarything - straks toch verschillende taalmodules en op specifieke landen toegespitste informatiestromen. Het grootste winstpunt vind ik echter het ontstaan van een internationale 'community' die grenzeloos de liefde voor de klassieke muziek kan delen. Dit zal zonder enige twijfel nieuwe inzichten opleveren of aanleiding kunnen zijn tot een eigen heroriëntatie. Muziek is en blijft een levend organisme dat niet wezenlijk is gebonden aan plaats of tijd. De taal van de muziek is ook internationaal, de semantiek ervan wordt door eenieder die zich ervoor openstelt verstaan.

Slotconclusie

Monteverdi.tv brengt producenten en consumenten samen binnen één platform. Dan is er ook nog een riant aantal links te verwachten naar niet-commerciële organisaties en instituten op het gebied van de muziekwetenschappen, de muziekarchieven, de muziekbibliotheken en wat dies meer zij. Het aanbod zal groeien en groeien, daarvan ben ik overtuigd. Als dan dat gehele complex transparant en overzichtelijk blijft heeft de muziekliefhebber er een belangwekkende informatiebron bij, die efficiënt en gemakkelijk aan te roepen is. Misschien is dát uiteindelijk het grootste winstpunt. Dat een klein softwareprogramma dient te worden geïnstalleerd alvorens Monteverdi.tv op de pc naar behoren werkt zal voor sommigen zeker een obstakel zijn, maar wie met het internet vertrouwd is draait er zijn hand niet voor om.