Subsidie aan philharmonie zuidnederland met ingang van 2018 met 5 ton gekort

[opusklassiek]

Na het besluit van Gedeputeerde Staten (GS) van de provincie Noord-Brabant om de subsidie aan philharmonie zuidnederland met ingang van 2018 met 5 ton jaarlijks te korten, komt een aantal vragen regelmatig terug. Ik geef graag antwoord op de vijf meest gestelde vragen. Ook omdat ik merk dat in de politieke discussie steeds meer afstand lijkt te worden genomen van de feiten. Ik onderbouw mijn antwoorden hier met stukken van de provincie Noord-Brabant, die schriftelijk zijn vastgelegd en door iedereen kunnen worden geverifieerd.

Dr. Stefan Rosu
Intendant & Bestuurder
philharmonie zuidnederland

Eindhoven en Maastricht, 9 oktober 2017

1. Wat houdt het statenbesluit uit 2016 over toekenning van middelen nu werkelijk in?

In de Staten van de provincie Noord-Brabant is op 22 september 2017 een felle discussie gevoerd over de vraag of de coalitie (VVD, SP, D66 en PvdA) door de Staten gemachtigd is om middelen die voor philharmonie zuidnederland gereserveerd werden ook aan andere partijen toe te kennen.

Ik citeer letterlijk, wat in het voorstel van de coalitie van 28 november 2016 staat en in december 2016 door de Staten werd aangenomen:

Het voorstel draagt de titel: “Onderwerp: Besluit vervolgsteun philharmonie zuidnederland 2017-2020”. De coalitie (GS) stelt voor “een begrotingswijziging van EUR 2 mln voor 2017 en een begrotingswijziging van maximaal EUR 6 mln voor de periode 2018 – 2020.”

In het hele stuk is verder op geen enkele wijze een voorbehoud gemaakt dat deze middelen ook aan een andere partij dan de philharmonie zou kunnen worden verstrekt.

Conclusie: Het besluit machtigt GS om de middelen aan philharmonie zuidnederland te besteden. Het machtigt GS niet om deze middelen aan andere partijen te besteden.

2. Aan welke voorwaarden had de provincie Noord-Brabant de definitieve toekenning van het volledige subsidiebedrag gekoppeld?

In het Bestuursakkoord 2015 t/m 2019 heeft de coalitie “de intentie uitgesproken om philharmonie zuidnederland komende periode te blijven ondersteunen daar waar het een meerwaarde levert aan het culturele ecosysteem van Brabant.” In het Uitvoeringsprogramma Cultuur 2016 – 2020 is dit verder gespecificeerd.

De provinciale bijdrage werd gekoppeld aan:
“(1) de bijdrage die het orkest levert als kwalitatief hoogwaardige symfonische muziekvoorziening aan het leef- en vestigingsklimaat van de regio;
(2) de bijdrage aan provinciale doelen met betrekking tot versterking van cultuureducatie en talentontwikkeling en verbinding met (nieuw) publiek, amateurkunst en festivals, podia en gezelschappen in Brabant.”

GS heeft het orkest in een brief van 6 december 2016 verder de toetsingskaders meegedeeld die voor de toekenning van subsidie voor de jaren 2018 – 2020 gelden: “In afwachting van aanvullende planvorming van het orkest, waaraan wij groot belang hechten en wat in lijn is met het advies van de Raad voor Cultuur, zullen wij in 2017 een besluit nemen over 2018 en latere jaren. Daarom zijn wij voornemens om uw aanvraag voor de jaren 2018 t/m 2020 (voorlopig) te weigeren. Om ons vertrouwen in een goed uitgewerkte planvorming die aansluit bij onze Brabantse doelen uit te spreken, stellen wij Provinciale Staten een begrotingswijziging voor van maximaal EUR 6 mln voor de periode 2018 – 2020 ten behoeve van de symfonische muziekvoorziening.”

En even verderop: GS “wil stevig sturen of efficiency, en op een proces dat leidt tot een orkest met hoogwaardige artistieke kwaliteit en een duurzame organisatie- en vestigingsvorm. Wij stellen daarom de voorwaarde dat u de plannen die u aanlevert aan OCW met betrekking tot integratie van twee orkestkernen naar één orkest ten aanzien van geografische vestiging (1) en strategie voor het behalen van meer publieksbereik en eigen inkomsten (2) ook aan ons aanlevert. Wij willen graag met u in gesprek over de toekomst van philharmonie zuidnederland op basis van deze plannen en de uitwerkingen hiervan op artistieke kwaliteit, efficiency en de uitvoering van provinciale doelen en profilering. Op deze punten zullen wij de planvorming ook toetsen.”

Conclusie: De definitieve toekenning van middelen was gekoppeld aan specifieke voorwaarden, die duidelijke waren beschreven.

3. Is philharmonie zuidnederland in gebreke gebleven bij het naleven van afspraken?

Gedeputeerde Leefbaarheid en Cultuur Henri Swinkels heeft dit zelf op een Themabijeenkomst in de Staten op 8 september 2017 tegengesproken:

„Er wordt nu soms gesuggereerd alsof de philharmonie onder de maat presteert en dat deze maatregel daarmee een soort veroordeling, beoordeling van de philharmonie betreft. Laat ik dat vooral tegenspreken. De philharmonie presteert uitstekend en op vele terreinen boven de maat zou je zeggen, met name de educatieprogramma’s staan heel hoog aangeschreven, ook binnen de Nederlandse context.“

Dit strookt met de waarneming door het orkest zelf. Het orkest voldoet volledig aan de prestatie-eisen en voorwaarden die door de provincie aan de subsidie worden verbonden.

Conclusie: Het orkest voldoet volledig aan de afspraken en is op geen enkele wijze nalatig geweest.

4. Heeft GS signalen uitgezonden, dat de subsidie verminderd gaat worden?

GS heeft de voorwaarden en toetsingskaders die voor de subsidieverstrekking aan de symfonische muziekvoorziening philharmonie zuidnederland voor de jaren 2017 t/m 2020 zullen gaan gelden in meerdere stukken en beschikkingen vermeld. Er is op geen enkele wijze gesignaleerd dat deze toetsingskaders tijdens een lopende subsidieperiode zouden kunnen veranderen.

Gedeputeerde Swinkels geeft in de themabijeenkomst in de Staten van 8 september 2017 dan ook zelf aan, dat er sprake is van een beleidswijziging. “Het is een andere beleidskeuze die voortkomt uit de wens die wij met elkaar al langer uiten, namelijk dat het allemaal in een meer bredere context, het ecosysteem, in de lijnen die we uitzetten, een plek verdient. En dat deze beweging daar vooral een richting aan wil geven.“

Conclusie: Het besluit van GS is het gevolg van een beleidswijziging die op geen enkele manier was aangekondigd en die haaks staat op toezeggingen en afspraken die eerder met philharmonie zuidnederland voor de periode 2017 t/m 2020 waren gemaakt.

5. Waarom probeert het orkest niet de structureel geschrapte subsidie ter hoogte van 5 ton jaarlijks weer binnen te krijgen door zelf subsidieaanvragen hiervoor in te dienen?

GS heeft in de Statenmededeling van 11 juli 2017 aangegeven “de symfonische muziekvoorziening verder door te (willen) ontwikkelen door te kiezen voor twee sporen. Wij willen EUR 0,5 mln per jaar inzetten om de klassieke muziek en hedendaagse muziekvoorziening in Brabant te verbreden en te versterken met een impuls tot innovatie, samenwerking en talentontwikkeling. Daarnaast ontvangt de philharmonie zuidnederland maximaal EUR 1,5 mln in 2018 en maximaal EUR 1,6 mln in 2019.”

De philharmonie zal volgens de wens van GS niet in de gelegenheid worden gesteld om zelf projecten in te dienen die uit de middelen voor innovatie, samenwerking en talentontwikkeling beschikbaar zullen komen. Gedeputeerde Henri Swinkels heeft het bij de themabijeenkomst van 8 september 2017 zo verwoord: “We vinden het wel belangrijk dat daarin de anderen de initiatiefnemers zijn.“

Conclusie: Het is een beleidskeuze van GS om subsidieaanvragen van philharmonie zuidnederland voor extra middelen tegen te houden.

___________________________
1 Provincie Noord-Brabant, Begrotingswijziging 101/16A van 28 nov 2016, Documentennummer GS: 4113314/ PS: 4116899
2 Provincie Noord-Brabant, Begrotingswijziging 101/16A van 28 nov 2016, Documentennummer GS: 4113314/ PS: 4116899, pag. 1.
3 https://www.brabant.nl/dossiers/dossiers-op-thema/cultuur/kunst-en-cultuur/uitvoeringsprogramma.aspx (gelezen op 21 september 2017, 11:20)
4 “Symfonische muziek is een specifiek onderdeel in het cultuursysteem van Brabant. We zien daarin een rol weggelegd voor philharmonie zuidnederland. De aanwezigheid van een kwalitatief hoogwaardig orkest draagt bij aan een aantrekkelijk vestigingsklimaat. De fusie tussen het Limburgs Symfonie Orkest en Het Brabants Orkest van 2013 heeft veel veranderd. De Raad voor Cultuur gaf in haar advies van april 2015 aan dat positionering van de regionale orkesten in de eigen omgeving meer tijd kost. Op basis daarvan heeft het rijk besloten om de extra middelen voor samenwerking te continueren. Ook wij zien mogelijkheden voor verdere doorgroei en zullen de komende periode philharmonie zuidnederland ondersteunen, daar waar het orkest bijdraagt aan dat sterkere Brabantse cultuursysteem. Zo willen we de sterke binding met cultuureducatie en amateurkunst stimuleren. Ook zullen we inzetten op een stevige rol van het orkest in de muzieksector van Brabant en op de samenwerking, profilering en ondernemerschap die daarbij horen. Verbindingen met andere (symfonische) muziekgezelschappen en podia zien wij als een belangrijke kans om meerwaarde te creëren.” (Provincie Noord-Brabant, Werk in Uitvoering: Uitvoeringsprogramma Cultuur 2016 – 2020, april 2016, pag. 23)
5 Provincie Noord-Brabant, Begrotingswijziging 101/16A van 28 nov 2016, Documentennummer GS: 4113314/ PS: 4116899, pag. 1.
6 Provincie Noord-Brabant, Brief aan Stichting Philharmonie Zuidnederland van 6 december 2016, kenmerk C2199322/4113318
7 Provincie Noord-Brabant, Brief aan Stichting Philharmonie Zuidnederland van 6 december 2016, kenmerk C2199322/4113318, pag. 1

[Auteur]

Berichten