- Dit onderwerp bevat 0 reacties, 1 deelnemer, en is laatst geüpdatet op 5 jaren, 3 maanden geleden door .
-
Berichten
-
-
Bruckner Festival ‘Ongehoord Bruckner’ in Muziekgebouw aan ‘t IJ Amsterdam: Emancipatie van Bruckner’s eerste versies (‘Urfassungen’)
De concerten:
8 november 20.15: Symfonie 8; versie van 1887, Noord Nederlands Orkest o.l.v. Martin Sieghart
9 november 15.00: Strijkkwintet in f-majeur; Peter Vigh Bagatellen, Dudok Kwartet
9 november 20.15: Symfonie 4; eerste versie van 1874, Residentieorkest o.l.v. Nicholas Collon
10 november 11.00: Orgelwerken door Ere Lievonen
10 november 15.00: Symfonie 3; eerste versie van 1873, Het Gelders Orkest o.l.v. Claus Peter Flor
Tickets en info: https://www.muziekgebouw.nl/agenda/themas/190/Ongehoord_Bruckner/Bruckner’s eerste versies (Urfassungen)
Anton Bruckner schreef verschillende versies van zijn 3de, 4de en 8ste symfonie, niet omdat hij niet hield van de eerste versies, maar vaak omdat anderen, dirigenten of vrienden, meenden dat het origineel merkwaardig klonk, te lang duurde, onspeelbaar was of de luisteraar teveel zou uitputten. Bruckner’s wens om uitvoering werd de motor achter de uitgebreide en vitale veranderingen die hij aanbracht in de eerste versies. Zonder ze ooit gehoord te hebben, schonk Bruckner de Urfassungen van de 3de, 4de en 8ste symfonie aan de Nationale Bibliotheek van Wenen (‘voor latere tijden’). De eerste uitvoeringen van de eerste versies vonden plaats in de jaren ’70 van de vorige eeuw. In Nederland is de 4de nog niet en zijn de 3de en de 8ste symfonie in hun eerste versie éénmaal uitgevoerd.Waarom worden de eerste versies nauwelijks uitgevoerd
Bruckner’s eerste versies worden zelden uitgevoerd door dirigenten met veel Bruckner-ervaring. De dirigent die de latere versie heeft gespeeld en deze door en door kent zal het lastig vinden een mentale draai in de richting van een eerste versie te maken. Daarnaast zijn de eerste versies nog niet zo bekend bij veel dirigenten. Ook is de moeilijkheidsgraad van met name de 4de en 3de symfonie in hun eerste versie een uitdaging en is vaak extra repetitietijd noodzakelijk. Wat ook opvalt is, is dat de jongere generatie dirigenten met bijv. Yannick Nézet Seguin, Daniel Harding, François Xavier Roth en Jonathan Nott de eerste versies met Duitse en Engelse orkesten heeft omarmd.Over de verschillen tussen de versies
Het is niet zo’n zinvolle discussie of de eerste of een latere versie ‘de beste versie’ is; wat men wel kan vaststellen is dat de eerste versies zo’n vloeiende stroom van geïnspireerde momenten herbergen dat een uitvoering van een eerste versie een ervaring is. Men komt in contact met een minder geremde en berekende componist, grilliger en emotioneler, meer avant-garde en wellicht minder gebalanceerd dan in de latere versies. Wat voorbeelden van makkelijk herkenbare verschillen tussen de eerste en latere versies:
• De 3de symfonie in de eerste versie is, gemeten in aantal maten, de langste symfonie van Bruckner. Op veel momenten wordt niet alleen Wagner ‘gequoot’, maar ook Bruckner’s eigen 2de symfonie. De Finale heeft, naast een sublieme opbouw een aantal zeer dramatische en emotionele momenten.
• Men kan de 1874 versie van de 4de symfonie en de meeste gespeelde 1878/1880 versie beschouwen als 2 verschillende symfonieën met vergelijkbare thema’s. Het Scherzo van de eerste versie is geheel anders; de Finale kent een totaal andere opbouw en de coda van de symfonie is zeer aangrijpend. De dramatische ontwikkeling in het Andante is nog zo’n verschil.
• Bij de 8ste symfonie vallen uiteraard de 34 extra fff maten aan het einde van het 1ste deel op in de eerste 1887 versie. De ontwikkeling van dit deel is ook zeer afwijkend van de latere versies. Het Trio in het Scherzo is geheel anders. Het Adagio heeft in de eerste versie een extra emotionele lading met als kroon een 6-tal bekkenslagen bij de laatste climax en de dramatische aanloop naar die climax.Het doel van het Ongehoord Bruckner Festival
De Urfassungen bevatten de meest ongelooflijke emotionele momenten die onbekend zijn bij de grote meerderheid van ‘de luisteraars’. Uitvoering van de eerste versies in één weekend tijdens het Ongehoord Bruckner Festival in één van de belangrijkste Bruckner steden ter wereld, Amsterdam, kan een belangrijke en vitale bijdrage leveren aan een toekomstige emancipatie van deze eerste versies. Dit is het uiteindelijke doel van het Festival.
-