(Foto DNO/Hans van den Boogaard)

Verdi: Don Carlos (Milanese versie).

Amanda Roocroft (Elisabetta), Marisca Mulder (Tebaldo), Cinzia Forte (Voce dal cielo), Violeta Urmana (Eboli), Rolando Villazón (Carlo), Dwayne Croft (Rodrigo), Robert Lloyd (Filippo II), Jaako Ryhänen (Gran Inquisitore), Giorgio Giuseppini (Un frate), Kristian Benedikt (Lerma), Rudi de Vries (Araldo), Koor van De Nederlandse Opera, Koninklijk Concertgebouworkest.
Dirigent: Riccardo Chailly.
Regie: Willy Decker.
Toneelbeeld:Wolfgang Gussmann.

Opus Arte OA 0932 D (2 dvd's)

 

De operahit van het Holland Festival 2004, maar operaliefhebbers zijn er nog steeds niet uit wat nou het sterkste punt van de voorstelling was. De overweldigende orkestklank van het KCO onder Riccardo Chailly, de intense regie van Willy Decker of de onvergetelijke titelrol van Rolando Villazón.

Het zal wel een samenspel van alle drie zijn geweest, en dat dan in combinatie met de keuze voor de geserreerde 'Milanese versie' in vier bedrijven. Deze 'Italiaanse' Don Carlos is nu eenmaal een totaal ander werk dan de versie die Verdi voor ogen stond, bijna een veredelde Trovatore, maar juist met de eclatante aanpak van Chailly zorgt dat hier voor een winstpunt. het is een Don Carlos die voorbij is voordat je er erg in hebt, ondanks het feit dat er dan toch ruim drie uren verstreken zijn, en de regie van Willy Decker, die de taferelen vloeiend in elkaar laat overlopen, draagt niet weinig aan bij. Orkestraal was het een grootse ervaring en visueel niet minder.

De grijze graftombe waarin ontwerper Wolfgang Gussmann de opera gesitueerd had, werkte beklemmend, bijna claustrofobisch, maar het is ook een claustrofobie de alle personages gevangen houdt, en in het bijzonder de titelheld, die geen kant uit kan. Zijn geliefde is de vrouw van zijn vader geworden, maar het hof mag hij niet verlaten, ook niet om goed werk te doen in de onderdrukte Vlaamse provincies. En boven de koninklijke macht van zijn vader Filips II torent tot overmaat van ramp nog een hogere macht uit, namelijk de almacht van de katholieke kerk, die via een wreed bewind van de inquisitie iedereen in een ijzeren greep houdt. Het is een greep waaraan ook de vorst niet kan ontsnappen en ik kan me voorstellen dat Robert Lloyd zich gelukkig prees, dat hij aan het einde van zijn imposante carrière de kans kreeg om de tragiek van de Spaanse vorst in deze productie uit te beelden - en nog altijd op dat niveau!

De sopraan Amanda Roocroft klinkt mooi, slank en nog een beetje meisjesachtig, maar mist een beetje de warmte van sommige grote voorgangsters, terwijl de bariton Dwayne Croft als Rodrigo ook niet tot de grootste hoogten stijgt. We weten echter hoe vervelend de voorstellingen voor deze zanger verlopen zijn en al met al mogen we nog blij zijn dat hij juist op de dag van de tv-opname zo goed bij stem was. Zonder meer ijzingwekkend is de meedogenloze Grootinquisiteur van Jaakko Ryhänen, terwijl Violeta Urmana een gloedvolle Eboli neerzette. De ster van de voorstelling blijft echter Rolando Villazón. die niet alleen beschikt over een stralende stem en een verbazingwekkend natuurlijke voordracht, maar die ook behoort tot die kleine categorie zangers, die ieder woord tot leven weten te brengen, en die iedere noot apart weten te kleuren.

De NPS-registratie is van grote klasse en staat zeker geluidstechnisch op hoog niveau, en de dvd biedt daarbij de mogelijkheid het geluid in een bijzonder natuurlijk dts-kader te plaatsen. Het heeft even geduurd, maar dankzij een intensieve lobby van de firma PentaTone ben ik uiteindelijk toch de voordelen van het surround-systeem gaan inzien en eerlijk is eerlijk: als Verdi's auto-da-fè zo uit vijf luidsprekers op je af komt, waan je je niet meer in je eigen huiskamer. Extra's van de uitgave zijn onder meer een geïllustreerde synopsis en een inleiding - met interviews - van bijna een half uur. De eerste dvd uit een serie opnamen van De Nederlandse Opera die Opus Arte gepland heeft (ook de Monteverdi-cyclus en Madama Butterfly zijn reeds verschenen) is meteen een schot in de roos!

---

index