Mario Castelnuovo–Tedesco (Florence, 3 april 1895 – Beverly Hills, 16 maart 1968) werd geboren in de Joodse familie van Sefardische afkomst (Joden die in 1492 werden verdreven uit Spanje). Hij was buitengewoon creatief, op zijn naam staat van alles: pianowerken, concerten, opera's…. Zijn composities werden gespeeld door de grootsten: Walter Gieseking, Gregor Piatigorsky, Jascha Heifetz, Casella.
Tegenwoordig kennen we hem voornamelijk van zijn gitaarwerken, bijna honderd in totaal, veelal geschreven voor Andres Segovia.

Het was begin jaren dertig van de vorige eeuw dat de componist zijn ‘Joodse roots' is gaan ontdekken, iets wat versterkt werd door het opkomend fascisme en de rassenwetten. Zijn muziek werd niet meer uitgevoerd. Geholpen door Arturo Toscanini heeft Castelnuovo-Tedesco, samen met zijn gezin vlak voor het uitbreken van de tweede wereldoorlog Italië weten te verlaten

Zoals de meeste Joodse componisten die Europa ontvluchtten belandde ook Castelnuovo-Tedesco in Hollywood. Waar hij dankzij Jascha Heifetz door Metro-Goldwyn-Mayer werd aangesteld als componist van filmmuziek. Zo componeerde hij speciaal op verzoek van Rita Hayworth de muziek bij de film The Loves of Carmen, met in de hoofdrollen Hayworth en Glenn Ford.

In die tijd componeerde Castelnuovo-Tedesco ook nieuwe opera's en vocale werken, geïnspireerd door Amerikaanse poëzie, Joodse liturgie en de Bijbel: Amerika bood hem de mogelijkheden om zijn Italiaanse muzikale erfenis en zijn Joodse spiritualiteit te verdiepen en verder te ontwikkelen. Hij droomde ervan zijn voor de avond van de Sabbath gecomponeerde Naomi and Ruth eens in de synagogen van Florence te mogen horen. De première vond plaats in 1950, in de New Yorkse Park Avenue Synagogue.

Uit 1956 dateert de opera Il mercante di Venezia naar Shakespeare's The Merchant of Venice (Castelnuovo-Tedesco was een groot liefhebber van deze Britse toneelschrijver), in 1961 uitgevoerd tijdens de Maggio Musicale in Florence. Franco Capuana dirigeerde en de hoofdrollen werden gezongen Renato Capecchi (Shylock) en Rosanna Carteri (Portia). De voorstelling werd opgedragen aan de dirigent Arturo Toscanini (1867-1957).

In 1966 componeerde hij The Divan of Moses Ibn Ezra, een setting op negentien gedichten van Rabbi Moses ben Jacob ibn Ezra, ook bekend als Ha-Salla? (‘schrijver van boetvaardige gebeden'). Ibn Ezra werd geboren in Granada rond 1055 – 1060, en overleed na 1138 Hij wordt beschouwd als een van de grootste dichters van Spanje, die bovendien een enorme invloed op de Arabische literatuur heeft gehad. Castelnuovo-Tedesco componeerde de ‘divans' (gedichten) op basis van de moderne Engelse vertaling

Illustratie van Ibn Ezra (midden) die gebruik maakt van een astrolabium

Het Celloconcert schreef de componist voor de beroemde cellist Gregor Piatigorsky. De première vond plaats in 1935, door het New York Philharmonic onder leiding Arturo Toscanini. En dat was het dan. Daarna raakte het werk in vergetelheid, tachtig jaar lang, tot dat de cellist Raphael Wallfisch zich erover ontfermde.

Na de Tweede Wereldoorlog werd Castelnuovo-Tedesco, net als meerdere Joodse componisten die noodgedwongen moesten vluchten en hun heil haddenn gezocht in Hollywood, beschuldigd van conservatisme en sentimentaliteit. Dat hij in veel van zijn werken geïnspireerd  werd door de Spaanse folklore werd hem al evenmin in dank afgenomen.

Castelnuovo-Tedesco:

'Ik heb in mijn leven veel melodieën voor zangstem geschreven en er 150 van uitgegeven (in mijn la bleef veel liggen) op teksten in alle talen die ik ken: Italiaans, Frans, Engels, Duits, Spaans en Latijn. Mijn ambitie en sterker nog, mijn diepe drijfveer is altijd geweest om mijn muziek te verenigen met poëtische teksten die mijn belangstelling en gevoel prikkelden, om de lyriek ervan tot uitdrukking te brengen.'

In 2019 werd zijn biografie verfilmd in Maestro.

U vindt hier de officiële website van Mario Castelnuovo-Tedesco.

_________________
Klik hier voor meer afbeeldingen en interessante afspeellinks.

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links