CD-recensie
© Siebe Riedstra, september 2019
WorthWeill Originals - Marinierskapel (R.) Strauss: Variationen über Wilhelm von Oranien Beethoven: Marsch WoO 20 Mendelssohn: Nocturno op. 24 Bruckner: Marsch WAB 116 Hindemith: Symphony for concert band Schönberg: Theme and Variations, op. 43A Weill: Kleine Dreigroschenmusik Marinierskapel der Koninklijke Marine o.l.v. majoor Arjan Tien |
 |
U zou het misschien niet zeggen, maar het Ministerie van Defensie is een belangrijke werkgever in het Nederlandse muzieklandschap. Maar liefst drie professionele harmonieorkesten met elk 53 muzikanten zijn in de militaire dienst werkzaam. Een elk voor luchtmacht, landmacht en marine. De Marinierskapel der Koninklijke Nederlandse Marine werd opgericht in 1945 en is gestationeerd in de marinierskazerne te Rotterdam. Majoor Gijsbert Nieuwland was tot 1957 de eerste dirigent (en componist-arrangeur), en hij werd in de volgende decennia opgevolgd door mannen die vaak voortkwamen uit de eigen gelederen of hun sporen hadden verdiend in de blaasmuziek. Aan die traditie kwam een abrupt einde toen in 2017 majoor Arjan Tien werd benoemd. Arjan Tien is geen blazer, maar was van 1992 tot 2005 altviolist in het Radio Filharmonisch Orkest. Nadat hij zich als dirigent vestigde was hij diverse malen te gast bij de Marinierskapel, en dat beviel kennelijk zo goed dat het heeft geleid tot zijn niet zo voor de hand liggende benoeming.
Al even weinig voor de hand liggend is de verschijning van de Marinierskapel op het label Channel Classics. De discografische geschiedenis van de Marinierskapel liegt er niet om, maar bleef traditioneel beperkt tot het lichtere repertoire. De enige cd die mijn verzameling siert is een schijfje met Nederlandse Marsen op het label Philips, gedirigeerd door kapitein J.P. Laro (zijn voornamen werden nooit vermeld). We mogen veronderstellen dat het initiatief om het orkest eens in gevestigd klassiek repertoire te laten horen een idee van Arjan Tien is geweest. Dat hij daarbij de traditie van het orkest in ere wilde houden is een briljant idee. Dus vinden we naast de Symfonie voor blazers van Paul Hindemith feestelijke marsen van Bruckner en Beethoven.
Dit is niet de eerste uitgave binnen dit concept, eerder verscheen Rimsky&Co Originals, een collectie originele werken van Rimski-Korsakov, gecombineerd met marsen van Kabalevski, Prokofjev en Sjostakovitsj, maar ook. de Symphonies of Wind Instruments van Igor Stravinsky. Op de nieuwe cd wordt die trend doorgezet met symfonische blaasmuziek van Paul Hindemith en Arnold Schönberg, gecombineerd met voornoemde marsen en een lekkere uitsmijter, de muziek voor de Dreigroschenoper van Kurt Weill in een arrangement voor blazers, dat de componist een jaar na de première van de opera publiceerde onder de naam Kleine Dreigroschenmusik. De werken van Hindemith en Schönberg stellen de hoogste eisen aan de virtuositeit van blaasorkesten en krijgen hier exemplarische uitvoeringen.
De grote verrassing van deze cd is het openingsnummer, 'Variationen über Wilhelm von Oranien' van de achttienjarige Richard Strauss. Variaties op het Wilhelmus, geschreven in 1892 voor het gouden jubileum van het huwelijk van prinses Sophie, dochter van koning Willem II en groothertogin van Saksen-Weimar-Eisenach. Eenmalig uitgevoerd door de Hofkapelle Weimar, daarna verstoft in de archieven van het koninklijk huis, en hier in al zijn glorie voor het eerst te horen. Majoor Arjan Tien verdient vijf sterren voor een cd die een prachtig portret schildert van de Marinierskapel, schitterend gespeeld, avontuurlijk geprogrammeerd en voorbeeldig toegelicht en opgenomen. Saluut!