CD-recensie

© Siebe Riedstra, maart 2024

De Duitse Tilburger Hannah Koob en de Portugese Tilburger Nuno Silva besloten in 2021 tot de oprichting van een gloednieuw ensemble: een duo voor twee saxofoons. In Nederland een uniek verschijnsel, en in de rest van de wereld op de vingers van één hand te tellen. Ze kozen voor een fonetische - en dus internationaal herkenbare - naamgeving: [uan], dat staat voor het Engelse one (en misschien een stiekeme verwijzing naar beider voornamen?). Koob en Silva leerden elkaar kennen tijdens hun studietijd aan het Tilburgs Conservatorium en wisten in korte tijd een drukke concertpraktijk op te bouwen. Het spreekt vanzelf dat het repertoire voor deze bezetting nog uitgevonden moet worden, en dus bestaat de inhoud van deze debuut-cd niet alleen uit discografische premières, maar zijn alle werken - op een na - tevens in opdracht van het [uan] duo geschreven.

Wat direct opvalt is de centrale rol die is weggelegd voor componist José Mora-Jiménez (1977), geboren in Costa Rica, en sinds 2006 wonend in Nederland, waar hij afstudeerde aan het Koninklijk Conservatorium. Hij schreef een compositie die bestaat uit vijf delen, ieder met de titel Toccata and Interlude. Die vijf delen worden op de cd steeds afgewisseld met werk van vijf andere componisten. Mora-Jiménez bedient zich van een idioom waarin invloeden uit jazz en pop net zo waarneembaar zijn als avant-gardistische en barokke technieken. Uit de solosonates van Bach leerde hij hoe een eenstemmig instrument door snelle toonwisselingen tweestemmig kan klinken, en er dus in dit geval vierstemmigheid gesuggereerd kan worden. Dat alles binnen een herkenbaar tonaal geheel met kruidige dissonanten. Heel knap opgebouwde muziek die intrigeert door een aansprekend geluid dat moeilijk is te plaatsen, maar duidelijke verwantschap vertoont met pop zowel als barok, wat nog eens benadrukt wordt door individuele titels als Stomp, Waves, Hoketus, Air en Loops.

De cd opent met een al even intrigerend stuk van de Letse componist Raivis Misjuns (Riga, 1993), met de titel Tension is still motion, waarin heel sfeervol gebruik wordt gemaakt van dubbele meerstemmigheid door tegelijkertijd te zingen en te spelen, en door boventoonverdubbelingen. Ook hier op een herkenbaar tonaal fundament met een onderhuidse harmonische spanning die beweging suggereert - vandaar de titel.

De Vlaamse Eveline Vervliet (1997) heeft een direct lijntje met het [UAN], zij studeerde in Tilburg bij Anthony Fiumara. Sorry not now I'm is een titel die wellicht verklaard wordt door een streng gehouden atonaal contrapunt. Camila Salomé Menino (1999) is een landgenote van Nuno Silva, haar Anda pori Fraito dateert uit 2020 en is het enige werk dat niet in opdracht van het [UAN] duo werd geschreven. Eduardo Cardinho (1993) komt eveneens uit Portiugal en is vooral werkzaam in de jazz; hij schreef Shifting sounds en Choral, waarin vierstemmigheid wordt bereikt door tegelijkertijd te zingen en te spelen. Jose Soares (1993) zorgt voor een bijdrage met tekst, time:cloud (2023), de tekst staat in het boekje afgedrukt.

Zoals wel vaker bij het label 7 Mountain werd de toelichtende tekst geschreven door auteur Persis Bekkering, bekend door haar roman Heldenleben, waarin ze blijk geeft van een grondige kennis van muziek in al zijn verschijningsvormen, inclusief klassiek. Haar bijdrage bestaat in dit geval uit een filosofische verhandeling over het verschijnsel twee-eenheid. Interessant, daar niet van, maar over de muziek en de betrokken componisten worden we nauwelijks iets gewaar.

Het spreekt vanzelf dat de beide saxofonisten hier een topprestatie leveren, die gelukkig ook in gefilmde vorm op YouTube te bekijken is. Frerik de Jong van het label 7 Mountain Records zorgde voor een schitterende en uiterst sfeervolle opname. Een dijk van een debuut-cd.

index