CD-recensie
© Siebe Riedstra, januari 2011
 |
Smetana: Má Vlast (Mijn vaderland)
Malaysian Philharmonic Orchestra o.l.v. Claus Peter Flor
BIS-SACD-1805 • 76' • (sacd)
Bedřich Smetana was de grondlegger van de Tsjechische muziek, maar Antonín Dvořák heeft haar geliefd gemaakt’ is een rake uitspraak van de Amerikaanse muziekjournalist Harold Schonberg. Smetana bevocht zijn positie met een groot orkestwerk, ‘Má Vlast’ – Mijn Vaderland – en een opera, De verkochte bruid. Binnen het Tsjechische grondgebied zijn ze mateloos populair, maar ook daarbuiten is er voor de opera en ‘De Moldau’, het tweede deel van ‘Mijn Vaderland’ geen gebrek aan belangstelling. ‘De verkochte Bruid’ genoot meer dan een eeuw de populariteit van een operette, en ‘De Moldau’ behoorde in dezelfde periode in honderden arrangementen tot de ‘muziek voor miljoenen’. Nu er in onze concertzalen een grote honger lijkt te bestaan naar – letterlijk – grote meesterwerken, is er hopelijk ook een kans dat de schitterende verzameling van zes symfonische gedichten die samen ‘Mijn Vaderland’ vormen, met iets meer regelmaat op de concertprogramma’s verschijnt. Ze zijn niet voor niets als een samenhangend geheel gecomponeerd.
Het goede voorbeeld werd in Nederland al eens gegeven door Claus Peter Flor, een dirigent die afkomstig is uit het oude Oost-Duitsland, en in het westen een briljante start genoot met plaatopnames voor het label RCA, met complete cycli van Mendelssohn en Martinů. Hij dirigeerde bij het Nederlands Philharmonisch Orkest een concert met daarin de complete cyclus ‘Má Vlast’. Flor werd in 2008 chef-dirigent van het Malaysian Philharmonic Orchestra, gevestigd in Kuala Lumpur. Het is een orkest dat slechts een korte geschiedenis kent, die start in het jaar 1998. Twee jaar eerder aanvaardde de Nederlandse dirigent Kees Bakels de opdracht om een symfonieorkest samen te stellen dat de nieuw te bouwen concertzaal in de Petronas Towers in Kuala Lumpur moest gaan bespelen. Bakels slaagde voortreffelijk, en binnen enkele jaren was een platencontract met het label BIS een feit, met als resultaat meer dan tien succesvolle cd’s. Bakels is inmiddels ‘Conductor Laureate’, en na een kort en niet bijster succesvol interregnum van Matthias Bamert zwaait nu Claus Peter Flor de baton in Maleisië.
Flor heeft zijn strepen verdiend, hier in Europa, zowel als in Amerika, als vaste gast bij het orkest van Dallas, waar Jaap van Zweden sinds enige jaren aan het hoofd staat. Flor heeft een breed repertoire, met een voorkeur voor de romantiek, en voor de eerste cd met zijn nieuwe orkest koos hij werken van Josef Suk, de schoonzoon van Anton Dvořák . Dat hij voor de tweede uitgave de geestelijke vader van Dvořák kiest geeft te denken...
Op cd is ‘Má Vlast’ ruim vertegenwoordigd, met topopnames van Vaclav Talich, de legendarische chef van de Tsjechische Philharmonie, en de eveneens Tsjechische Rafael Kubelík, die deze compositie maar liefst vijf maal inspeelde. Alle grote Tsjechische dirigenten, Ancerl, Neumann, Pesek en Belohlávek, maar ook de hongaar Dorati en James Levine, chef van de New Yorkse Opera hebben goede tot uitstekende opnames van het werk gemaakt. Nicolaus Harnoncourt deed ook nog zijn projectmatige duit in het zakje. Dus is de vraag of deze nieuweling onze aandacht verdient. Het antwoord is ja. Flor heeft een gezonde kijk op het stuk, hij heeft het orkest een hoorbaar Weense opstelling gegeven, en uiteraard is een opname in super-audio een niet te versmaden extra bij deze kleurrijke partituur. Dat die opname moet vechten tegen de makkes van de zaal is soms te merken. In het extreem vochtige klimaat ter plaatse, dat alleen met air-conditioning is te temmen, moeten de beide harpen aan het begin van het stuk vechten voor hun leven. Dat zijn echter minder belangrijke details, de gevreesde fuga in de hoge strijkers in ‘Uit Bohemens weiden en wouden’ wordt met een knipoog neergezet. In iets meer dan tien jaar een internationaal opererend orkest op de kaart zetten, laat dat maar over aan de Aziaten. In Europa breken we ze liever af. Wel zo makkelijk.