CD-recensie
© Siebe Riedstra, augustus 2022
Scenes from the Kalevala Madetoja: Kullervo op. 15 Klami: Kalevala Suite op. 23 Sibelius: Lemmenkäinen in Tuonela op. 22 nr. 2 (versie 1897) Pylkkänen: Kullervo goes to War Lahti Symphony Orchestra o.l.v. Dima Slobodeniouk |
De Kalevala is het nationale epos van Finland en Karelië, verschenen in de loop van de van de negentiende eeuw en voor veel Finse kunstenaars een bron van inspiratie. Het eerste grote werk van Jean Sibelius op een tekst uit de Kalevala was de Kullervo Symfonie voor mannenkoor en orkest. Maar er zijn veel meer Finse componisten die zich er door hebben laten inspireren. Reden voor het label BIS om een schijfje uit te brengen onder de titel Scenes from the Kalevala. De Finnen zelf beschouwen de Kalevala Suite opus 23 van Uuno Klami (1900-1961) als een meesterwerk, en het is dan ook meerdere malen opgenomen. Daaronder is ook een uitstekende opname van Osmo Vänskä eveneens met het orkest van Lahti en voor het label BIS.
Leevi Madetoja (1887-1947) schreef zijn symfonisch gedicht Kullervo opus 15 in 1913, en het ligt voor de hand om hier invloeden van Sibelius te veronderstellen, maar Sibelius had intussen zijn Kullervo symfonie in 1893 na de eerste uitvoering teruggetrokken - Madetoja was toen zes jaar oud. Uiteraard mag Sibelius niet ontbreken, en ondanks het feit dat BIS al een complete editie met werkelijk alles van deze componist uitbracht horen we hier een nieuwtje: de vroege versie van Lemmenkäinen in Tuonela, opus 22 nr. 2 uit 1897. De verschillen zijn niet schokkend, ze komen ruwweg neer op een paar coupures. De cd sluit af met een Fin waarvan we hier nog nooit gehoord hebben: Tauno Pylkkänen (1918-1980). Van hem klinkt Kullervo goes to War, een jeugdwerk uit 1942. Pylkkänen heeft in Finland naam gemaakt met zijn opera's die hem de bijnaam Puccini van het noorden opleverden. De toelichting maakt melding van zijn homoseksualiteit en alcoholisme, maar zwijgt over het feit dat hij van 1960 tot 1969 artistiek directeur was van de Finse Nationale Opera.
De Russische dirigent Dima Slobodeniouk (1975) heeft de Finse nationaliteit aangenomen en was van 2016 tot 2021 chef-dirigent van het orkest van Lahti. Hij is in Nederland geen onbekende, met gastdirecties bij het Radio Filharmonisch Orkest en het Concertgebouworkest. Hij levert hier met zijn Finse manschappen een voortreffelijke prestatie. De uitgebreide toelichting is van Timo Korhonen en BIS zorgt als vanouds voor een uitstekende opnamekwaliteit vanuit de prachtige zaal in Lahti.