CD-recensie

© Siebe Riedstra, mei 2017

Deze cd brengt een onverbloemde hommage aan componist en koorleider Joseph Samson (1888-1957), die de tweede helft van zijn carrière doorbracht in de Cathédrale Saint Bénigne van Dijon. De kleine Joseph verving al op tienjarige leeftijd zijn vader als organist en werkte zichzelf op tot koordirigent en organist. In Dijon maakte hij kennis met de dirigent van de Maîtrise van de kathedraal, Monseigneur René Moissenet. Een maîtrise is niets anders dan een koorschool, een basisschool waar naast gewoon onderwijs aandacht wordt besteed aan zingen. In Nederland lijkt zoiets een relikwie uit een schemerig verleden, maar in de Koorschool aan de Plompetorengracht in Utrecht houdt men vast aan een oude wijsheid: muziek is goed voor de ontwikkeling van de hersens. In de middeleeuwen wist iedereen dat, vandaag moet Erik Scherder in De Wereld Draait Door eraan te pas komen om ons met de neus op de waarheid te drukken.

Monseigneur Moissenet schiep in de eerste helft van de twintigste eeuw in Dijon een kwalitatief hoogstaande liturgische praktijk die de bijnaam 'het Bayreuth van de kerkmuziek' verwierf. Na als zijn assistent gewerkt te hebben volgde Joseph Samson hem op, en zette de traditie voort. In 1928 publiceerde hij een hommage aan zijn mentor onder de titel 'A` l'ombre de la cathe´drale enchante´e : Monseigneur Rene´ Moissenet'. Vandaar de naam van deze cd: La Cathédrale enchantée. De huidige koordirigent Étienne Meyer heeft de gelegenheid te baat genomen om Joseph Samson en tijdgenoten te bundelen tot een boeiend programma; de Messe Amor a longe voor koor en orgel van Joseph Samson vormt daarbij het fundament. Albert Alain, vader van Marie-Claire en Jehan, zat als componist bepaald niet stil en wordt hier vertegenwoordigd met het mini-oratorium 'La Cathédrale incendiée'. Van Charles-Marie Widor stamt het indrukwekkende motet Surrexit a Mortuis voor koor en twee orgels. Het aanvullende repertoire bestaat uit twee orgelwerken, de Aria van Jehan Alain en het Scherzo van Maurice Duruflé.

Het orgel van de kathedraal van Dijon speelt weliswaar geen hoofdrol op deze cd, maar het is interessant genoeg om de oren te doen spitsen. Het instrument werd in 1745 opgeleverd door de Zwabische bouwer Karl-Joseph Riepp, en heeft in de loop der eeuwen menige verbouwing moeten ondergaan. Bij de laatste restauratie besloot men om het beste uit drie eeuwen te verenigen in een instrument met vijf klavieren, waarbij de latere toevoegingen werden verzameld in een groot romantisch zwelwerk. Hoe dat uitpakt is hier vooral goed te horen in het Scherzo van Duruflé, waar een bijna concertante dialoog ontstaat tussen de barokke registers van Riepp en het zwelwerk.

Het uitgebreide tekstboek bij deze cd is alleen in het Frans gesteld, wat benadrukt dat we hier met een plaatselijk initiatief te maken hebben. Deze uitgave groeit echter door de kwaliteit van het gebodene huizenhoog uit boven een onderneming van lokaal belang. Uiteraard door de prachtige Mis van Samson, maar bovenal door de goudeerlijke zang van de Maîtrise de Saint-Bénigne. Wat is het toch een voorrecht om deze kinderstemmen vol overtuiging hun hart uit te horen zingen.

index