CD-recensie

© Siebe Riedstra, april 2020

Hoe komt het dat de muziekgeschiedenis uitpuilt van schitterende en geliefde strijkkwartetten, en dat er aan de blazerskant niet of nauwelijks werken bestaan van een vergelijkbare statuur? Zeker, er zijn meesterlijke blaaskwintetten van Carl Nielsen en Arnold Schönberg, maar wie kent ze? Het klassieke blaaskwintet - fluit, hobo, klarinet, hoorn en fagot - was in de achttiende en het begin van de negentiende eeuw een populair fenomeen waarvoor Franz Danzi, Anton Reicha en honderden anderen stapels werken hebben geschreven, maar in de loop van de negentiende eeuw verdween het uit het zicht, om rechts ingehaald te worden door het strijkkwartet. Pas in de loop van de twintigste eeuw wakkerde de belangstelling voor blaasinstrumenten in het algemeen weer aan, en vandaag mogen blazers zich verheugen in een groot aanbod aan soloconcerten en ensemblewerken voor hun respectievelijke instrument. Zelfs concerten voor piccolo, contrafagot en tuba zijn aan het repertoire toegevoegd.

Aan de kwaliteit van de blazers, die bovendien in de loop van de vorige eeuw enorm is toegenomen, zal het vandaag dus niet meer liggen. Als lichtend voorbeeld presenteert de formatie Les Vents Français hier een dubbel-cd met werken voor wisselende bezetting waaraan het blaaskwintet, aangevuld met piano, ten grondslag ligt. De betrokken musici zijn stuk voor stuk coryfeeën op hun instrument: Emmanuel Pahud (solofluitist van de Berliner Philharmoniker, François Leleux (jarenlang solohoboïst van het orkest van de Bayerische Rundfunk), Paul Meyer (klarinetvirtuoos en dirigent), Radovan Vlatkovic (internationaal gevraagd solist) en Gilbert Audin (solofagottist van het orkest van de Parijse Opéra). Pianist Eric le Sage mag bogen op een succesvolle carrière als kamermusicus zowel als pianosolist.

Samen presenteren ze hier een uitgelezen programma met substantiële werken in diverse bezettingen. De grote verrassing is het Quintet opus 8 van de Fransman Albéric Magnard, een componist die de schakel vormt tussen César Franck en Albert Roussel en een hoogkaratig oeuvre heeft achtergelaten - zijn symfonieën zijn op deze site enthousiast besproken. Door het lage opusnummer lijkt zijn Quintet een jeugdwerk, maar schijn bedriegt; dit is in alle opzichten een volwassen vierdelig meesterstuk met de respectabele lengte van ruim een half uur, en een heerlijk schertsend derde deel, een ware verrassing. Ook eigentijdse componisten komen aan het woord, in werken die aan Les Vents Français zijn opgedragen. Philippe Hersant (1948) schreef een sextet met de titel Osterlied, een variatiewerk op het lied Christ lag in Todesbanden in de zetting van Sebastian Bach, en duidelijk geïnspireerd door diens koraalpartita's voor orgel. Thierry Escaich, zelf organist en begenadigd improvisator, manifesteert zich de laatste tijd steeds prominenter als componist (zijn fluitconcert wordt volgend seizoen uitgevoerd in de Zaterdagmatinee), en schreef voor Les Vents zijn Mecanic Song als uitsmijter. Daartussen het onvolprezen Blaaskwintet opus 43 van Carl Nielsen, misschien wel het grootste meesterwerk voor deze bezetting van de afgelopen honderd jaar. Het aanvullend repertoire op de eerste van de beide cd's bestaat uit werken van Milhaud en Jolivet, aanstekelijke speelmuziek, die deze virtuozen op het lijf geschreven is. De opname is over drie jaar uitgesmeerd, en komt hoorbaar van verschillende locaties, steeds ideaal aangepast aan de diverse bezettingen: doorzichtig, helder en warm. De zeer uitgebreide toelichting (F/E/D) is een toonbeeld van hoe het altijd zou moeten, met zelfs een uitgebreid overzicht van de premières van de gespeelde werken. Klasse!!

index