CD-recensie

© Siebe Riedstra, mei 2013

De naam Paul Houdijk verdient wellicht enige toelichting. In het circuit van befaamde Nederlandse organisten zullen we zijn naam niet tegenkomen, maar hij verdient om verschillende redenen een speciale vermelding. Hij is niet alleen organist, hij is ook jurist en musicoloog. Wat hij nadrukkelijk in het boekje bij deze cd niet vermeldt is dat hij blind is. Hij heeft uitgebreid studie gemaakt van de orgelbouwer Maarschalkerweerd en bespeelt een van diens instrumenten in de Ste. Catherina te Utrecht – Hendrik Andriessen was daar een van zijn illustere voorgangers. Juist dit instrument heeft Houdijks bijzondere interesse, en hij maakt ons deelgenoot van een passie.

Het orgel van de Ste. Catherina is exemplarisch voor de werkwijze van Maarschalkerweerd: niet bijzonder groot, maar uiterst geschikt voor de liturgische praktijk. Het is nadrukkelijk bedoeld voor de koorbegeleiding en heeft een daarop aangepaste klankkleur. Het is in de loop van zijn bestaan (op verzoek van Hendrik Andriessen) opgewaardeerd van tweeklaviers naar drieklaviers, maar in de praktijk leverde dat slechts een uitbereiding met enkele registers op. De concertante mogelijkheden zijn beperkt, en het klinkende resultaat wordt bepaald door de liefde voor het instrument. Wouter van Belle, de titularis, liet al eens horen hoe dat klinkt, en het resultaat daarvan kunt u online beluisteren in het NCRV archief. Hier laat Paul Houdijk in een boeiend recital horen waartoe hij zijn instrument in staat acht.

Na een sfeervolle eigen compositie voor liturgisch gebruik volgt de intrigerende compilatie Preludium, Koraal en Fuga van Bach. Hier heeft Houdijk het orgelkoraal ‘Liebster Jesu, wir sind hier’, geïnterpoleerd tussen Preludium en Fuga BWV 542 – een meesterlijke vondst en een dappere keuze. Nog zo’n vondst is de transcriptie die David Briggs maakte van een geïmproviseerde fuga van Pierre Cochereau. Simone Plé (1897-1986) schreef ingetogen Variaties op Regina Coeli, maatwerk voor dit recital. Kortere werken van Lefébure Wely en de Suite Gothique van Léon Boëllmann ronden de cd af. In het licht van de geschiedenis zou een werk van Hendrik Andriessen in dit recital niet hebben misstaan. Niettemin, als een portret van Paul Houdijk en zijn geadopteerde orgel is dit voor de volle honderd procent geslaagd.

index