CD-recensie
© Siebe Riedstra, juni 2025
Trascrizioni Speculari Mannes Hofsink Bach/Hofsink: Wachet auf BWV 140/1 Bach/Hofsink: Gute Nacht, o Wesen BWV 227/9 Mendelssohn/Smits: Variations Serieuses op. 54 Rachmaninov/Smits: Vocalise op. 14/14 Haydn: Finale uit Pianosonate in D op. 16/37 Wammes: Miroir Mozart/Bakker: Adagio uit Pianoconcert in A, KV 488 Rachmaninov/Smits: Prelude in g op. 23/5 Bach/Hofsink: Chaconne uit Partita voor viool solo in d, BWV 1004/5 Fauré/Commette: Berceuse op. 16 Mendelssohn/Best/Hofsink: Ouverture Paulus Mannes Hofsink (orgel) |
|
Mannes Hofsink (1981) studeerde orgel aan de conservatoria van Enschede en Zwolle en beiaard bij Boudewijn Zwart. Hij werd in 2003 benoemd tot cantor-organist van de Grote Kerk te Meppel. In 2019 werd hij in dezelfde functie aangesteld aan de Nieuwe Kerk te Groningen. In 2025 benoemde het Gemeentebestuur van Meppel hem tot Stadsorganist. Hij woont in Meppel, waar hij tevens stadsbeiaardier is.
Hofsink zet met deze uitgave het schitterende orgel van de Groningse Nieuwe Kerk in de etalage. Het werd gebouwd tussen 1829 en 1831 door Johan Wilhelm Timpe. In de periode 1840-1942 werd het onderhouden door Petrus van Oeckelen en Zonen. Van 1974 tot 1980 werden onderhoud en aanpassingen verricht door Ernst Leeflang en de firma Marcussen. Vanaf 2007 tot 2018 werd het oorspronkelijke karakter hersteld door orgelmaker Mense Ruiter. Het orgel is het grootste drieklaviersorgel in Noord-Nederland en heeft een uniek Biedermeier karakter.
De titel van deze cd, Trascrizioni Speculari [Gespiegelde Transcripties], verwijst naar de opbouw van het programma. Een spiegelstructuur met als optisch en muzikaal middelpunt Miroir [Spiegel] van Ad Wammes. Daaromheen zijn transcripties geplaatst die zich van buiten naar binnen aan elkaar spiegelen. De cd opent met Wachet auf uit de gelijknamige cantate van Bach, en sluit af met de Ouverture Paulus van Mendelssohn, een fantasie op datzelfde koraal. Slaapliederen worden gespiegeld in de tweede en voorlaatste titel: Gute Nacht, o Wesen van Bach uit het motet Jesu meine Freude BWV 227 en de Berceuse voor viool en piano van Fauré. Vervolgens staan de Variations sérieuses voor piano van Mendelssohn in de orgelbewerking van Reitze Smits tegenover de Chaconne uit de Vioolpartita BWV 1004 in een eigen bewerking van Hofsink. Twee werken voor piano van Rachmaninov staan tegenover elkaar, opnieuw in een bewerking van Reitze Smits. Als laatste twee zijn Haydn en Mozart aan de beurt, met een deel uit een pianosonate en het langzame deel uit het Pianoconcert KV 488.
Het centrale werk, Miroir van Ad Wammes (*1953) is het enige dat origineel voor orgel is geschreven. Wammes schreef in 1989 een orgelwerk van zes minuten waar hij verder niets mee deed hij was in die jaren de vaste componist voor Sesamstraat. Toen hij door de publieke omroep was ontslagen zon hij op middelen om zijn carrière een nieuwe impuls te geven, en een van die middelen was het internet. Hij plaatste Miroir online en ontdekte tot zijn verrassing dat het werk overal ter wereld werd uitgevoerd. Inmiddels is Miroir uitgegeven door Boosey & Hawkes in Londen en zijn er tegen de twintig opnamen op cd verschenen.
Mannes Hofsink verzorgde zelf de toelichting bij deze cd, en vertelt daarin het volgende :
De keuze voor transcripties is niet toevallig, aangezien het spelen van bewerkingen gangbaar was in de periode waarin het Timpe-orgel werd gebouwd. De klankkleuren en technische mogelijkheden van het instrument lenen zich uitstekend voor de vertolking van muziek die oorspronkelijk voor andere bezettingen werd geschreven.'
Hofsink bewijst zich hier niet alleen als een sublieme meester op zijn instrument, hij is ook een originele denker wanneer het op programmeren aankomt. De transcripties die hij hier zelf aanlevert zijn het instrument inderdaad op het lijf geschreven. Een speciale vermelding verdient de transcriptie van Bachs Chaconne, die hij aan het slot van een virtuoze pedaalcadens voorziet. Horen is geloven!