CD-recensie
© Siebe Riedstra, oktober 2016
Gijs Boelen - Crossing Borders Böhm: Präludium und Fuge in C Byrd: The carman's whistle Bruna: Tiento de primer tono Bartók/Boelen: Roemeense volksdansen Boelen: Just relax Bizet/Boelen: Suite uit Carmen Einaudi/Boelen: Passaggio - Nightbook Tüür: Spectrum I Gijs Boelen (orgel) STH Quality Classics 1416212 • 63' • Opname: 9 nov. 2015, St. Bavokerk, Haarlem |  |
Gijs Boelen (1984) verhuisde op vijfjarige leeftijd naar Haarlem en werd kort daarop door zijn ouders meegenomen naar een orgelconcert in de Bavo. Boelen is niet kerkelijk opgevoed, en maakte zo, anders dan veruit de meeste organisten, op een heel andere manier kennis met het orgel. Niettemin besloot hij als kind al om organist te worden. Hij studeerde bij Jacques van Oortmerssen en behaalde in 2008 zijn master. Sinds 1998 treedt hij op als concertorganist, daarnaast componeert hij en houdt hij zich bezig met het maken van transcripties, waarvan er op deze cd een drietal te horen zijn. Hij leidt zijn programma als volgt in:
'Zonder de orgelcultuur in de Bavo ter discussie te stellen, wil ik met deze cd een alternatieve benadering presenteren. In de afgelopen jaren heb ik een repertoire opgebouwd dat overeenkomsten vertoont met de Britse en Amerikaanse orgeltradities: veel transcripties, ruimte voor entertainment en het samengaan van lage en hoge cultuur. De keuze om deze muziek te spelen op een eeuwenoud Hollands stadsorgel is vrij bijzonder en van dit experiment getuigt deze cd'.
Hij heeft de cd heel toepasselijk Crossing Borders genoemd: acht componisten uit acht verschillende landen komen aan bod. Wat hij gemakshalve vergeet is dat hij niet de eerste is die om aandacht vraagt voor de Anglo-Amerikaanse orgeltraditie. In Nederland heeft die traditie een sterke vertegenwoordiger gekend in de persoon van Piet van Egmond. Maar wat het orgel betreft heeft hij gelijk, want eigenlijk zou hij dit credo beter hebben kunnen uitdragen op het orgel van de andere Bavo, het vierklaviers instrument van Adema in de kathedraal. Dus ligt het voor de hand dat hij zijn sterkste troeven uitspeelt in de kop en de staart van deze uitgave, met originele werken van Georg Böhm, William Byrd, Pablo Bruna en een Estse tijdgenoot, Erkki-Sven Tüür. Vooral laatstgenoemde maakt veel indruk met zijn Spectrum I uit 1989, een vroeg werk dus. Anders is het gesteld met de transcripties uit de opera Carmen, die nogal stijfjes overkomen. In een interview op de website orgelnieuws bekent Boelen een groot bewonderaar van Ludovico Einaudi te zijn, een mening die hij deelt met veel van zijn leeftijdgenoten, maar waar menige getrainde luisteraar niet in zal meegaan. Gelukkig blijkt hij in een compositie van eigen hand een origineel denker te zijn. Het geheel is een beetje een allegaartje, maar dat is nou juist het punt van deze cd, en dat punt maakt Boelen met verve. Dat Händel en Mozart het Bavo-orgel met een bezoek vereerden en daarbij ook transcripties speelden is een inspirerende gedachte. De moeder aller Nederlandse orgels laat zich niet kennen!