CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, november 2015

 

Balladesque Variations - Werken voor Gitaar en Orgel

Badings: It is dawning in the east

Feldmann: Elegie

Denisov: In Deo speravit cor meum

Bischof: Valenciana

Krigul: Rocks and Rolls

Klaus Feldmann (gitaar), Christian Gurtner (fluit), Martin Haselböck (orgel)

NCA 60196 55'

Opname: jan 2008, Hofburgkapelle Wenen (www.orgelbau.ch)

 

Zo nu en dan loop je toevallig tegen een cd op die te gek is om waar te zijn, en dus nieuwsgierigheid en kooplust prikkelt. Dit is er zo een. In de eerste plaats de combinatie van de instrumenten: gitaar en orgel. Hoe kom je er op? In de tweede plaats de eerste componist op het programma, de Nederlander Henk Badings, en dan ook nog met een stuk van ruim een kwartier. In de derde plaats de aanwezigheid van organist Martin Haselböck, een man die wat mij betreft respect afdwingt door zijn kolossale veelzijdigheid. Plus een wat minder belangrijke vierde plaats, veroorzaakt door de opnamelocatie: de Kapel van de Hofburg in Wenen. Eens liep ik daar naar binnen terwijl Haselböck zich prepareerde voor een concert, en zoiets maakt nieuwsgierig.

Gitarist Klaus Feldmann is al net zo'n duizendpoot als Martin Haselböck. Hij studeerde gitaar in Oost-Berlijn aan de Eisler Akademie, maar ging het vak in als theaterman. Tegelijkertijd vormde hij met zijn broer een gitaarduo dat internationaal het podium opging. Intussen werkte hij voor het kekke label New Classical Adventure NCA als adviseur voor artiesten en repertoire. Als A&R man heb je dan de ruimte voor gekke dingen, en dit is er zo een. Waar NCA de fondsen vandaan haalt is raadselachtig, maar voor de resultaten zal menige muziekliefhebber dankbaar zijn.

De combinatie gitaar en orgel lijkt op papier knettergek, maar Henk Badings dacht daar anders over. Badings was nooit bang voor nieuwe geluiden en mag in dat opzicht onze grote twintigste-eeuwse klankvinder genoemd worden. Het eenendertigtoonsorgel werd door hem net zo gul omarmt als de ontluikende wereld van de 'elektronische muziek'. Badings was groot genoeg voor de Wiener Philharmoniker, maar door het tijdsgewricht te klein voor Nederland. In dat opzicht heeft zijn artistieke groei een onherstelbare deuk opgelopen, en uitdeuken lijkt onwaarschijnlijk. Wie desondanks op zoek gaat naar de muziek van Badings stuit op prachtige momenten, en dit is er zo een. Niet gehinderd door verkeersregels zet Badings alle conventies opzij en laat uitbundig horen waartoe zo'n onwaarschijnlijk duo in staat is.

Klaus Feldmann (1951) speelt niet alleen gitaar, hij componeert ook, en uiteraard mag hij op dit recital niet ontbreken met een eigen werk. In zijn Elegie uit 2006 begint symbolisch met de chaos van het moderne bestaan, waaruit hij ontsnapt met een dromerige nocturne.

Edison Denisov (1929-1996) maakte tijdens zijn leven deel uit van de trojka Goebaidoelina, Schnittke & Denisov. Waar Goebaidoelina en Schnittke, zeker in Nederland, een grote reputatie hebben opgebouwd is Denisov altijd een beetje achtergebleven. Denisov is de meest 'geleerde' van de drie, met een solide achtergrond in de twaalftoonsleer en een mathematisch inzicht in complexe ritmes. In Deo speravit cor meum voor fluit, gitaar en orgel toont hij zijn verering voor Bach door het 'thema regnum' uit het Musikalisches Opfer als uitgangspunt voor een instrumentaal motet te nemen. In zijn latere werk liet Denisov de teugels van de twaalftoonstechniek varen ten gunste van een zwevende tonaliteit. Dat resulteert hier in prachtige bespiegelingen van het koninklijke thema, waarin vooral van de chromatiek dankbaar gebruik gemaakt wordt.

Rainer Bischof (1947) is geboren in Wenen, en is gastdocent aan de Universiteit van Valencia. Zijn elektrisch versterkte gitaarsoli zijn dan ook een directe hommage aan de Spaanse gitaar in al zijn verschijningsvormen. Ze worden ingebed in een klankwereld die heel dicht tegen de tradities van de Tweede Weense School aanleunt.

Ülo Krigul (Tallinn, 1978) is net als Erkki-Sven Tüür thuis in de klassieke zowel als de jazzwereld. De titel Rocks and Rolls spreekt voor zichzelf, en laat horen dat Krigul goed geluisterd heeft naar Jimmy Hendrix. Een spannend stuk om dit recital mee te besluiten.

De opnamekwaliteit behoort in de absolute topklase. Voor audiofielen een demonstratieschijf en voor nieuwsgierige orgelliefhebbers een aanrader - om maar te zwijgen van al die gitaristen die wel eens wat anders willen.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links