CD-recensie
© Siebe Riedstra, maart 2017
Bach and Friends - Louis-Noël Bestion de Camboulas Klavecimbel Buxtehude: Praeludium in g, BuxWV 163 Orgel Louis-Noël Bestion de Camboulas (klavecimbel en orgel) Ambronay AMY048 • 74' • Opname: februari 2016, Église St. Vincent, Ciboure (F) |  |
Voor zijn eerste recital nodigt Louis-Noël Bestion de Camboulas ons uit op een fascinerende ontdekkingstocht door de klaviermuziek van J.S.Bach en zijn mentoren. In de handen van deze getalenteerde musicus weerklinken de intieme klanken van het klavecimbel en het rijke geluid van het orgel om beurten.
Aldus de wervende hoestekst van deze uitgave, dus eerst maar even de feiten. Louis-Noël Bestion de Camboulas (1989) is actief als klavecinist, organist en oprichter en dirigent van het ensemble Les Surprises. Met dit ensemble heeft hij twee cd's opgenomen voor het label Ambronay, dat hem nu de gelegenheid geeft zich te manifesteren als instrumentalist. Dat doet hij zoals beschreven in repertoire van Bach en door hem gewaardeerde voorgangers. Eerst vijf componisten op een klavecimbel, daarna drie op een orgel, exact in de volgorde zoals hierboven aangegeven. Normaal gesproken verwacht je deze combinatie van orgel en klavecimbel in cd's die zich beperken tot één componist - Buxtehude en Böhm zijn goede voorbeelden in integrale uitgaven van Ton Koopman en Stef Tuinstra die hier zijn besproken.
Het gekozen repertoire dient een tweeledig doel. Het wil laten horen waartoe Bestion in staat is, en het stelt twee instrumenten centraal die hem kennelijk na aan het hart liggen. Het klavecimbel is een kopie van een heel bijzonder - en dus ook heel vaak gekopiëerd - instrument. Het werd in 1722 gebouwd door Johann Heinrich Gräbner Sr. en bevindt zich in de Villa Bertramka te Praag, precies op dezelfde plek waar Mozart het bespeelde toen hij daar zijn Don Giovanni in première bracht. Het is een tweemanualig instrument met op het onderklavier een achtvoet en een viervoet, op het bovenklavier een achtvoet. De klavieromvang loopt tot een lage E beneden de lage C van het orgel, dus de lage tonen die we waarnemen in Buxthude zijn niet geproduceerd door een zestienvoets register. De stemming van het instrument wordt niet aangegeven, maar het staat duidelijk in een middentoonstemming. De klank is schitterend sonoor en het krijgt van de opname alle kansen. Te oordelen naar de nogal droge akoestiek op de orgelregistraties is het ook in de kerkruimte opgenomen, al geeft de bijsluiter voor beide opnamelocaties alleen maar 'Ciboure'.
Het orgel van Ciboure bevindt zich in de Église St. Vincent en is een nieuw instrument uit 2013 van de bouwer Dominique Thomas. Thomas levert zelf een korte toelichting waarin hij uitlegt dat hij de verworvenheden van de Nederlandse en Noordduitse orgelbouwers wilde voortzetten in een eigentijds instrument. Dat betekent uiteraard in de eerste plaats klavieren met 56 en een pedaal met 30 toetsen en een volledig uitgebouwd groot octaaf - die laatste gegevens ontbreken aan de meegeleverde dispositie. Ook wordt geen melding gemaakt van de wel degelijk gehoorde tremblant. De mededeling 'baladeurs avec le hoofdwerk' houdt in dat genoemde registers vanaf het hoofdwerk in transmissie op het pedaal bespeeld kunnen worden. De opbouw bestaat uit Hoofdwerk (16-voets Prestant), Rugwerk (8-voets), Bovenwerk en Pedaal, in totaal 35 registers. De akoestiek van de St. Vincent is droog. Maar ieder nadeel heeft zijn voordeel, en van het ontbreken van nagalm maakt Bestion een deugd. Het lijnenspel is kristalhelder en de boeiende kleuren van de onderscheiden registers komen optimaal tot zijn recht. Bach krijgt in de Fantasie in g, ondanks de Noordduitse faktuur van het instrument toch nog een Frans tongwerktintje mee.
Het zal duidelijk zijn: de optelsom van dit recital is niet voor iedereen, maar één ding is duidelijk: Bestion levert hier een indrukwekkende proeve van bekwaamheid. Maar wat betekent een cd-debuut eigenlijk nog in de eeuw van de nieuwe media wanneer je deze musicus te kust en te keur kunt bewonderen op YouTube - niet in de laatste plaats in een complete registratie van Bachs Wohltemperirte Clavier. Overtuig uzelf.