CD-recensie
© Siebe Riedstra, februari 2013
 |
Bacewicz: Ouverture - Celloconcerten nr. 1 - 2
Adam Krzeszowiec (Celloconcert nr. 1),
Bartosz Koziak (Celloconcert nr. 2),
Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus
o.l.v. George Tchitchinadze en Monika Wolinska (Celloconcert nr. 2)
DUX 0591 • 47' •
Opname: maart en april 2012, Witold Lutoslawski Studio, Poolse Radio Warschau
Klik hier voor meer informatie over Grażyna Bacewicz
Grażyna Bacewicz (1909-1969) is een Poolse componist - componiste is hier echt niet van toepassing - die in het rijtje Chopin, Szymanowski, Lutoslawski thuishoort - tussen Szymanowski en Lutoslawski wel te verstaan. Latere namen als Penderecki en Gorecki hebben onwaarschijnlijk veel succes geoogst, maar het zou zomaar kunnen zijn dat hun roem op de lange duur kortstondig zal blijken. Zonder overdrijving mag gesteld worden dat Bacewicz nog lang niet de aandacht krijgt die zij op grond van de kwaliteit van haar werk verdient. Bacewicz was behalve componist ook nog concertvioliste, pianiste, lerares en zeer onderhoudend schrijfster. De tweede wereldoorlog sloeg uiteraard een bres in haar carrière, maar ze was als vioolsoliste actief tot het midden van de jaren vijftig. Een noodlottig auto-ongeluk maakte een einde aan haar solistische carrière, gelukkig had ze daarna meer tijd om te componeren. Maar liefst zeven vioolconcerten schreef ze, maar ook andere strijkinstrumenten hadden haar belangstelling. Op deze cd zijn haar beide celloconcerten (voor het eerst?) te horen.
Het vroege werk van Bacewicz behoort tot de gangbare neoklassieke stijlperiode van het midden van de vorige eeuw. Dat blijkt zonneklaar uit de Ouverture uit 1943 en het Eerste celloconcert uit 1951, waarin ook nog een hartig toontje ritmische energie uit de neobarok meezingt. Twaalf jaar later blijkt Bacewicz met haar tijd te zijn meegegaan. Het Tweede celloconcert is overduidelijk schatplichtig aan Arnold Schönberg en zijn theorie van twaalf onafhankelijke tonen. Het is een knoestig stuk geworden, dat wel, maar het is ook geschreven vanuit een innerlijke drang tot communicatie. Bacewicz stond niet voor niets decennialang als violiste op het concertpodium.
Het Poolse label DUX bekommert zich actief om deze landgenote, en heeft hier Sinfonia Iuventus ingeschakeld. Niet zomaar een jeugdorkest, maar een topselectie uit Poolse conservatoriumstudenten tot dertig jaar - het klinkt als een klok. Twee aanstormende Poolse cellotalenten laten horen dat Grażyna Bacewicz ook buiten haar geboorteland gehoord mag worden. Dat was vroeger ook het geval, want in de jaren zestig werd de muziek van Bacewicz gespeeld door het Concertgebouworkest. Te horen in de Anthology 1960/70: daar bevindt zich de 'Muziek voor strijkers, trompetten en slagwerk', wellicht haar orkestrale meesterwerk. Ondanks de beperkte speelduur en de knullige toelichting een welkome aanvulling op de nog steeds groeiende discografie van Bacewicz.