CD-recensie

© Siebe Riedstra, juni 2025

Op de binnenkant van de klaphoes van deze cd, met de titel Milestones, staat een alleraardigste zwart-wit foto van het eerste optreden van de negenjarige Philippe Quint, met het Symfonisch Schoolorkest uit Leningrad. Opvallende bijzonderheid: het orkest wordt geleid door een vrouwelijke dirigent.

Met deze uitgave viert Quint zijn dertigjarige jubileum op het professionele concertopodium, en ook hier spelen vrouwen een belangrijke rol. Allereerst: zijn componerende moeder, Lora Kvint, en twee vrouwen die een concert voor hem schreven, Lera Auerbach en Errollyn Wallen.

Philippe Quint werd geboren in 1974 in Leningrad en ontving zijn opleiding aan de Speciale School voor Begaafde Kinderen in Moskou. In 1991 verhuisde hij naar New York, waar hij in 1998 zijn opleiding voltooide aan de Juilliard School of Music. Hij is Amerikaans staatsburger. Voor het label Naxos nam hij vijftien cd's op met een breed repertoire, van Paganini tot William Schuman. Deze cd markeert zijn debuut op het label Pentatone.

Lera Auerbach werd in 1973 geboren in een intellectueel Russisch-joods milieu. Ze bleek al snel een wonderkind, dat op haar twaalfde lokaal succes boekte met een opera. Ook als pianiste maakte ze vroeg naam, en op een concertreis naar New York besloot ze niet naar haar ouderlijk huis terug te keren. Ze was zeventien jaar, sprak geen woord Engels, kende niemand en vroeg politiek asiel aan. In New York studeerde ze compositie aan de Juilliard School en vergelijkende literatuur aan Columbia University. Auerbach componeert niet alleen, ze schrijft, dicht, schildert, beeldhouwt, dirigeert en is een bevlogen pianovirtuoos. Het prototype van een renaissance-vrouw, met een volstrekt eigen en zeer herkenbaar geluid - uitgesproken Russisch en eenentwintigste-eeuws tegelijk. Auerbach mag zich verheugen in een uitgebreid en veelzijdig oeuvre, waaronder zes symfonieën, vier vioolconcerten, tien strijkkwartetten, vier pianotrio's, drie vioolsonates en twee pianosonates.

Auerbach schreef zelf de uitgebreide toelichting bij haar Eerste vioolconcert, een opdrachtwerk van Quint, dat op diens verzoek halverwege van concert in sonate werd gewijzigd. Na voltooiing van de sonate in 2000 besloot Auerbach vanwege het orkestrale karakter terug te schakelen naar de originele opzet, met als resultaat dit vioolconcert dat in 2004 voltooid werd. Het is een werk waarin drama en techniek hand in hand gaan. De openingsakkoorden ('deathclusters' noemt Auerbach ze) verwijzen naar de tiende symfonie van Mahler, in het tweede deel, een grotesk scherzo, is een hoofdrol weggelegd voor zingende zaag en flexatone. Het langzame deel is een tragische passacaglia op een stijgende toonladder in Es groot, en de finale lijkt zijn ostinato thematiek te ontlenen aan Corelli. Een fascinerend werk, dat wonderlijk genoeg 22 jaar op deze eerste opname heeft moeten wachten.

Errollyn Wallen (1958) werd geboren in Belize en verhuisde als kind naar Londen. Wallen trok in 2024 internationaal de aandacht door haar benoeming tot Master of the King's Music. Opvallende bijzonderheid is dat ze op het eiland Orkney woont in een vuurtoren, omdat ze naar eigen zeggen absolute stilte nodig heeft om te kunnen componeren. Ze schreef haar Vioolconcert in 2024 in opdracht van Quint, met gebruikmaking van diens jeugdherinneringen. Zo is het tweede deel gebaseerd op een Jiddisch slaapliedje dat opa Quint voor zijn kleinzoon zong: Shlof mayn Fegele (Slaap mijn vogeltje) – een ontroerende luisterervaring.

Voor de overige twee werken op dit album verhuist dirigent Andrew Litton van de bok naar de pianokruk. Lora Kvint (*1953) is de moeder van Philippe Quint en geniet in Rusland in de eerste plaats grote bekendheid door popsongs, musicals en filmmuziek. In 2023 componeerde ze voor haar zoon een werk voor zowel piano als orkest, dat hier in de pianoversie klinkt: Odyssey, een rapsodie gebaseerd op de Griekse klassieker van Homerus. Wat behoudender van opzet dan de beide voorafgaande werken, maar gezien de titel van het album een terechte keuze. Als toegift fungeert een werkje van de vierde dame in dit gezelschap, Adoration van Florence Price (1887-1953), oorspronkelijk voor viool en orgel.

Het spreekt vanzelf dat het belang van deze uitgave schuilt in het repertoire: drie discografische premières, waaronder twee fenomenale vioolconcerten die het meer dan verdienen om de podia van nu te veroveren. Philippe Quint en dirigent Andrew Litton leveren samen met het Schotse orkest een prestatie die voorlopig niet geëvenaard zal worden. De opname door Everett Porter is zoals we van hem gewend zijn van topklasse.

index