CD-recensie
© Siebe Riedstra, september 2012
 |
Adams : Harmonielehre – Short ride in a fast machine
San Francisco Symphony o.l.v. Michael Tilson Thomas
SFSmedia SFS 0053 • 47' • (sacd)
Opname: december 2010 (Harmonielehre) en september 2011 (Short Ride), Davies Symphony Hall, San Francisco
Harmonielehre is het eerste grote orkestwerk van John Adams (1947). De titel verwijst naar het gelijknamige muziektheoretische boek van Arnold Schoenberg, een gedegen les in de kunst van het omgaan met samenklanken in het kielzog van Richard Wagner. Adams studeerde aan de oostkant van Amerika, waar Schoenbergs theorie over het componeren met twaalf tonen het evangelie was. Met zijn buik vol van die strikte regels propte Adams zijn bezittingen in een vokswagentje en verhuisde naar de flower power van de westkust. Daar werd hij opgemerkt door de kersverse music director van het San Francisco Symphony Orchestra, Edo de Waart. De Waart had een rotsvast vertrouwen in de capaciteiten van de jonge Adams, en benoemde hem eerst tot New Music Adviser, en vervolgens tot composer-in-residence bij zijn orkest. Die laatste benoeming resulteerde in twee kolossale (ruim drie kwartier lange) werken, Harmonium (1980) voor koor en orkest, en Harmonielehre (1985) voor groot orkest. Beide werken werden door de Waart ten doop gehouden en vervolgens opgenomen, eerst op gramofoonplaat – later uitgebracht op cd. Nonesuch en ECM, de hippe labels van die tijd, waren verantwoordelijk. ‘Nixon in China’ was Adams eerste opera, en ze zette hem als componist internationaal op de kaart. De registratie die in 1987 onder leiding van – alweer – de Waart tot stand kwam bezegelde ook zijn fonografische positie. In de loop van een kwart eeuw zijn daar tientallen titels aan toegevoegd, voor een groot deel gerealiseerd in en om Adams’ geliefde San Francisco. Michael Tilson Thomas staat alweer sinds 1995 (tien jaar na het vertrek van Edo de Waart) aan het roer van het plaatselijke orkest, en Harmonielehre is daar een repertoirestuk geworden. Op deze live-registratie laten ze horen hoe dat klinkt. In één woord: fenomenaal. Waarom ze niet de ‘extra mile’ gekozen hebben om er een cd met een volwassen speelduur van te maken is raadselachtig, zeker wanneer je als orkest je eigen label beheert.