CD-recensie

© Paul Korenhof, november 2022

In de barokmuziek uit Italië, Centraal Europa en Engeland waren de mannenstemmen meestal simpelweg onderverdeeld in tenoren en bassen, terwijl hun partijen in de opera's vaak van ondergeschikt belang waren. Logisch. Het was de tijd waarin de castraten daar de grote sterren waren en waarin alle mannelijke rollen van enige allure waren toevertrouwd aan sopranen en alten (ook in travestie).

Anders lagen de kaarten natuurlijk in Frankrijk (maar dat is ook muzikaal een geheel ander hoofdstuk) en in Noord-Europa, waar de muziek zelf zich redelijk langs dezelfde lijnen ontwikkelde als in Midden en Zuid-Europa. Daar hadden castraten echter niet de macht veroverd en was ook de voorliefde voor hoge vrouwenstemmen minder groot. Het gevolg was dat tenoren en bassen daar beter aan hun trekken kwamen e n om op het muzikale palet zoveel mogelijk kleuren en tussenkleuren te krijgen, ontwikkelde zich daar een lichtere basstem met de vocale beweeglijkheid die past bij barokvirtuozen. Zijn timbre zouden we nu aanduiden als 'lyrische bariton', en was zo licht dat hij waarschijnlijk soms zelfs dicht in de buurt kwam van de Franse 'baryton-Martin' waarvoor Debussy zijn Pelléas schreef.

De titel King in the North is geen knipoog naar Game of Thrones (misschien ook wel), maar verwijst vooral naar het feit dat voor deze cd een keuze is gemaakt uit het werk van Noord-Europese componisten, ten dele geschreven voor Noord-Europese hoven. De agerende personages zijn bovendien ten dele Noord-Europese heersers en veldheren of solisten die gekroonde hoofden bezingen, zoals de bas in de cantate BWV 214. Daarbij horen we veel minder bekende of zelfs totaal onbekende muziek met als een van de interessantste en meest welkome bijdragen een aria uit Der hochmüthige, gestürzte und wieder erhabene Croesus , het legendarische succeswerk van de vooral in Hamburg werkzame Reinhard Keiser (1674-1734).

In een technisch verzorgde uitgave met een informatief cd-boekje horen we uitvoeringen die soms iets meer vuurwerk konden gebruiken, maar die over het geheel zeker het aanhoren waard zijn. De Tsjechische bariton Tomás Kral zet daarbij zijn slanke timbre effectief in en komt uitstekend uit de voeten met de voorgeschreven fiorituren. Zijn palet aan stemkleuren is niet al te groot, maar de samenstelling van de cd, die dertien vocale nummers afwisselt met vier instrumentale delen, pakt hierbij zonder meer gunstig uit. Ook de begeleidingen door Jaroslaw Thiel en het kamerorkest uit Wroclaw zouden misschien gebaat zijn geweest bij iets meer vuurwerk en sprankeling (en misschien wat meer zelfvertrouwen van het koper).

index