CD-recensie
Drie tinten Gens
© Paul Korenhof, november 2021
Passion - Un opéra imaginaire Lully: Amadis 'Toi qui dans ce tombeau'- Prélude - Proserpine Deuxième air - 'O malheureuse mère' - 'Que tout se ressente de la fureur que je sens' - Ballet du Temple de la Paix Entrée des Bretons - Atys 'Espoir si cher et si doux' - Ballet de la naissance de Vénus Sarabande - Le bourgeois gentilhomme Canaries Armide 'Enfin, il est en ma puissance' - Persée Ouverture - Le Triomphe de l'Amour 'Voici le favorable temps' - Air pour l'entrée de Boris et des quatre vents - Alceste Pompe funèbre - 'La mort, la mort barbare' Collasse: Achille et Polyxène 'Calme tes déplaisris' - Thétis et Pélée Tempête Desmarets: Circé 'Désirs, transports' Charpentier: Médée 'Quel prix de mon amour' - 'Noires filles du Styx' Véronique Gens (sopraan) |
Door een opmerking in het cd-boekje van Passion realiseerde ik mij dat het al een kwarteeuw geleden was dat ik Véronique Gens in Antwerpen meemaakte als een jeugdige maar gedistingeerde Fiordiligi. Nog opmerkelijker is dat zij toen onder dirigenten als William Christie en Jean-Claude Malgoire reeds een naam had opgebouwd als vertolkster van het Franse barokrepertoire. Haar vroege start (zij debuteerde op haar twintigste), haar eeuwig jeugdige verschijning en een stemklank die dat niet tegenspreekt, doen je gewoon vergeten dat zij op haar 55ste al kan terugzien op een carrière van 35 jaar.
Meer nog dan aan een iets ronder timbre is de lengte en vooral de ervaring van een lange carrière te horen aan een iets sterker vibrato. Dat laatste is wellicht niet alleen het gevolg van een natuurlijke vocale ontwikkeling, maar ook van een algemene benadering van de barok. Was vibratoloos zingen in de beginjaren van de 'authentieke' benadering voor menigeen een sine qua non, tegenwoordig denken we daarover echt iets genuanceerder.
Ook in de zang van Gens hebben dramatiek en expressie in de loop der jaren meer aandacht gekregen, terwijl zij haar repertoire over Mozart heen heeft uitgebreid naar de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw. Opvallend zijn vooral haar bijdragen in de serie 'operaboeken' van Bru Zane, opnamen van tegenwoordig minder bekende werken uit het Franse repertoire, verpakt in schitterende tweetalige boekwerken. Onder de recente uitgaven in die reeks bevinden zich ook diverse 'operettes', waaronder Passionnément van Messager en Ô mon bel inconnu van Hahn, die binnenkort op deze site gesignaleerd zullen worden. Drie maal Véronique Gens in totaal verschillende uitgaven, maar alle doortrokken van 'Franse sfeer'.
De hierboven gesignaleerde aandacht voor het drama in de muziek blijkt bij de cd Passion ook uit de opbouw van dit recital, in de toelichting omschreven als een 'imaginaire opera' die werd samengesteld door de combinatie van fragmenten uit meerdere opera's van diverse componisten.(De volgorde van de hierboven per componist vermelde fragmenten beantwoordt dan ook niet aan de opbouw van de cd.) Een echt verhaal vertelt Passion overigens niet en de indeling is meer thematisch dan dramatisch met 'actes' die namen dragen als 'De roep van de onderwereld', 'Ongelukkige moeder' en 'Wrede liefde'.
Interessant is vooral om naast veel muziek van een echte theaterman als Jean-Baptiste Lully ook fragmenten te horen uit werken van Pascal Colasse (1649-1709) en Heny Desmarets (1661-1741), al mogen we die in deze context wel toepasselijk als 'mindere goden' betitelen. Dat geldt beslist niet voor Marc-Antoine Charpentier wiens Médée met twee airs centraal staat in het slotdeel en daarbij ging ik recht overeind zitten. Een complete opname van dat schitterende werk met Véronique Gens zou zeker geen overbodige luxe zijn!
Drama en (tekstgerichte!) expressie staan ook voorop in de voordracht van Gens, die al haar artistieke gewicht in de strijd gooit om de vijf bedrijven van deze 'imaginaire opera' theatrale kracht te geven. Het barokkoor uit Versailles treft de juiste sfeer, maar het door Louis-Noël Bestion De Camboulas geleide Ensemble Les Surprises verrast niet altijd door het alerte, kleurrijke en precieze musiceren dat wel gewend zijn van bijvoorbeeld William Christie en Les Arts Florissants.
Een vreemde misser is dat het cd-boekje volledig voorbijgaat aan de opbouw van de cd en de inhoud van de muziek. De toelichting beperkt zich geheel tot de drie zangeressen voor wie het merendeel van deze muziek geschreven werd en hun relatie tot die muziek. De beoogde dramatische samenhang van de cd moet de luisteraar zelf maar uitvogelen aan de hand van titels van de 'bedrijven' en de in het Frans en het Engels afgedrukte zangteksten. Een schoonheidsfoutje is dat enkele malen een lange pauze tussen de verschillende fragmenten (soms wel acht seconden) de nagestreefde thematisch eenheid een beetje verstoort.